Salin ng “Basmach,” ni Vladimir Lugovskoy (Vladimir Alexandrovich Lugovsky) ng Russia, at batay sa bersiyong Ingles ni Gordon McVay.
Salin sa eleganteng Filipino ni Roberto T. Añonuevo ng Filipinas.

Tulisan

Lumutang ang usok ng sigarilyo’t
. . . . . . . . paikid na pumaitaas nang makapal.
Nabaliko sa mga pader
. . . . . . . . ang bakuran ng mga banyagang riple.
Nakatungó,
. . . . . . . . at bahagyang umubó,
. . . . . . . . . . . . . . . . bumungad si Igan-Berdy,
. . . . . . . . na hinihimas ang masinsing balbas
. . . . . . . . . . . . . . . sa gitna ng ulop ng tabako.
Isang kopa ng lungting tsaa,
. . . . . . . . . . . . . . . . na pampalubag-kaluluwa,
. . . . . . . . ang lumapnos sa dila ng tulisan
. . . . . . . . . . . . . . . . nang matapang ang amoy.
Nang mabangga
. . . . . . . ng kaniyang puntera
. . . . . . . . . .ang kartutso sa tabi ng silya niya’y
itinaas ng nanginginig, matatabang daliri
. . . . . . . . ang kopa para itagay.
Ang trigo sa labas ng bintana’y
. . . . . . . . kumikinang, tila naglalagablab,
. . . . . . . . . . . . . habang ang drayber ng traktora
. . . . . ay inasinta siya nang walang kurap.
Walong araw na walang tulog sa kabundukan
. . . . . . . . ay tinugis niya ang mga bakás ng tulisan
. . . . . . . . . . .at sa ikasiyam na araw ay natagpuan
. . . . . . . . sa wakas si Igan-Berdy.
Tinulig sa putok ng mga baril
. . . . . . . . . . .ang ilahas na tainga ng gubat,
ang mga obrero ng Estadong Bukirin ng Dangara
. . . . . . . . ay nabihag ang mga nagsipag-aklas.
Nahilo ang drayber ng traktora,
. . . . . . subalit matatag at kalmado ang kaniyang kamay
. . . . . . . . . . .habang tinutungga ni Igan-Berdy
. . . . . . . . ang malapot, mabangong inumin.
Sumenyas si Igan-Berdy,
. . . . . . . . at nagsimulang magsalita,
. . . . . . . . . . . .at dumagundong ang kaniyang pahayag,
. . . . . . . . samantalang hinihigit ang balikat.
Ikinalugod niya, sambit niya,
. . . . . . . . . . . . . .ang pakikipagkasundo
. . . . . . . . sa mga komandanteng Sobyet—
. . . . . . . . . . . . mga bituin ng makapangyarihang bayan.
Hindi siya nagnakaw ni nangulimbat,
. . . . . . . . nakihamok siya nang tapát sa labanan.
Hindi siya pumaslang ninuman,
. . . . . . . . o nandambong sa gitna ng magdamag.
Tulad ng tuktok ng Gissar,
. . . . . . . . . . . . . ang kaniyang kalooban ay dalisay,
. . . . . . . . at wala siyang minasaker o binaldang
. . . . . . . . . . . . . . .mga dalagang Kabataang Komunista.
Malimit niyang maisip ang sumuko,
. . . . . . . . ngunit wala siyang pagkakataon.
Natiis niya ang limang mahirap na bakbakan—
. . . . . . . . . . . . . . at ngayon ang sandali ng pagbabago.
Gaya ng manlalakbay
. . . . . . . . na naghahanap ng tubig,
. . . . . . . . . . . .naghahayag ng malungkot na karanasan,
. . . . . . . . ang kaniyang tigang na puso’y umaasam
. . . . . . . . . . . . . .sa kalinga ng makapangyarihang Sobyet.
Ang katatagan ng gahum ng Sobyet
. . . . . . . . . . . . ay masaganang piging
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . para sa matatapang ang loob.
Si Igan-Berdy ay tanyag
. . . . . . . .  . . . . na tagapagkampanya, at hindi alipin.
“Ang tuwid kong mga bala
. . . . . . . . ay umulan sa rabaw ng lupain.
Biniyak ko ang katawan ng mga kaaway
. . . . . . . . . . . . . . mulang ulo hanggang bayag.
Ibinahagi ko nang patas sa aking mga tauhan
. . . . . . . . ang yaman ng inyong bukirin.
Binitay ko ang gurong walang dinidiyos
. . . . . . . . . . . . dahil sa pagtangging magsabi ng Amen.
Dumadaloy sa aking mga ugat
. . . . . . . . ang alingawngaw ng tagumpay sa digma.
Kaya mahigpit na makipagkamay at makipagkasundo
. . . . . . . . . . . . . na handog ni Igan-Berdy!”
Ngunit ang aming bihasang komandante
. . . . . . . . . . . . . . . . ay ganap na nakabawi.
Sa tulong ng isang interpreter
. . . . . . . . ay marahan niyang sinimulang magsiyasat.
At isang babae ang lumabas sa bakuran
. . . . . . . . at naghain ng kanin
. . . . . . . . . . . . . . . . na nasa mangkok. . .
Maingat siyang inasinta
. . . . . . . . ng aming nakayukong drayber ng traktora.
Kailangan nitong iwasang mabiso
. . . . . . . . mula sa sinag ng araw,
. . . . . . . . . . . sa dumadalaw na antok,
. . . . . . . . . . . . . . . . at sa lumalaganap na usok.
Kailangan niyang subaybayan ang bawat galaw
. . . . . . . . ng leeg ng bandidong mahusay magwika.
Bahagyang tumiklop ang leeg
. . . . . . . . . . . . . . . . bago muling umunat.
Walang latoy na pumitlag ang dugo
. . . . . . . . sa ilalim ng maitim na balát.
At ang drayber ng traktora ay pumalatak,
. . . . . . . . matatag
. . . . . . . . . . . . . . . . gaya ng kapalaran:
Wala siyang nasilayang mortal na kapuwa
. . . . . . . . bagkus isang bola ng poot.
Para sa lahat ng ani na kaniyang sinalanta,
. . . . para sa mga guho at  pagkawasak,
. . . . . . . . .waring isa lamang munting ganting kasiya-siya
. . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . ang leeg
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . ni Igan-Berdy.

Mga Tala

[1] Ang orihinal na pamagat sa wikang Ruso ay “Basmach.” Ang mga Basmachi ay mga pangkat ng kontra-Boshevik na bandido sa gitnang Asya noong panahon ng Digmaang Sibil.
[2] Si Igan-Berdy ay isang makasaysayang tao.
[3] Ang kabundukan at tagaytay ng Gissar ay matatagpuan sa gitnang Asya, hilaga ng Dushanbe sa Turkmenistan.