Month: Marso 2020

Gaya ng Liwanag, ni Jaime Saenz

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Como una luz,” ni Jaime Saenz ng Bolivia
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Gaya ng Liwanag

Sa oras ng paghihingalo ng bituin,
tititigan ko ang langit na kumukutitap sa piling mo.
Tahimik at gaya ng liwanag
ang hinihimlayan ng linaw ng paglimot
sa aking landas.
Ibinabalik ako ng hininga mo sa tiyaga at lungkot ng lupa.
Huwag nang pahirapin ang sarili sa pagtatakipsilim—
Hayaang makita ko sa kabilang panig mo
kung ano pa ang natitirang mamamatay para sa akin.

Lastag na Katotohanan, ni Paul Éluard

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Nudite de la verité,” ni Paul Éluard (Eugene-Emile-Paul Grindel) ng France
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Lastag na Katotohanan

Alam na alam ko iyon.

Walang bagwis ang pagsuko,
ni taglay na pagmamahal,
wala itong mukha,
at hindi umiimik;
hindi ko ito sinasaling,
hindi ko ito tinitingnan,
hindi ko ito kinakausap,
ngunit buháy, gaya ng aking pag-ibig at pagsuko.

Ang Kuwento ng Lalaki at Asong Uhaw, ni Sheikh Mosleh al-Din Saadi Shirazi

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng klasikong tula mula sa “The Bostan of Saadi,” ni Sheikh Mosleh al-Din Saadi Shirazi ng Iran
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Ang Kuwento ng Lalaki at Asong Uhaw

Natagpuan ng isang lalaki sa disyerto ang aso na halos mamatay sa uhaw. Ginamit niya ang kaniyang sombrero sa pagsalok ng tubig mula sa balón, at ipinainom iyon pagkaraan sa nanlulupaypay na hayop. Inihayag ng propeta ng panahong iyon na pinatawad ng Maykapal ang lalaki sa kaniyang mga kasalanan dahil sa kaniyang mabuting gawa.

Magnilay, kung ikaw ang tirano, at panaigin ang kabutihan sa pamamahala.

Sinumang nagpamalas ng kabutihan sa isang aso ay makagagawa ng higit pang kabutihan sa kaniyang mga kapuwa tao.

Maging mapagbigay alinsunod sa saklaw ng iyong kapangyarihan. Kung hindi mo man káyang humukay ng balón sa disyerto, magsindi ng kahit lampara sa dambana.

Ang kawanggawang ibinahagi na mula sa sisidlang balát ng báka na siksik sa mamahaling hiyas ay hindi makahihigit sa isang dinar na iniambag na bunga ng matinding pagpapagal.

Ang pasanin ng bawat tao ay angkop sa kaniyang lakas—gaya ng mabigat para sa langgam ang isang paa ng balang.

Gumawa ng kabutihan, upang sa hinaharap ay hindi maging mabagsik ang trato sa iyo ng Maykapal.

Maging maluwag sa iyong alipin, dahil baká isang araw ay maging hari siya, gaya ng peón na naging reyna nang lumaon.

Social Distancing, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Social Distancing

Roberto T. Añonuevo

Ang súkat ng layo mo sa akin ang magtatakda
ng kapanatagan—na ipagpalagay nang malinis
na ospital o bagong hugas na mga kamay. . . .

Ang layo mo ay ang lapit ko sa paghihiwalay.

Lahat ay mapagdududahan, gaya ko sa tingin mo,
na sumakay ng eroplano; at ang eroplanong ito
ay maisasahinagap na umikot-ikot sa mundo,

at nang umuwi ay sakay ang tadhana ng ataul.

Ibinubukod ang tao sa kapuwa tao, na hindi ba
pagsasabing ang lahat ay iba na, iba sa iba?
Walang dahilan para tumawag o pumaswit.

Mamamatay ako sa sindak habang nasa loob.

Ang loob na ito ay maaaring sariwang resort,
o kaya’y paboritong sinehan o restoran,
ngunit hungkag, at ang nasa labas ay ikaw.

Pinagbubukod tayo ng bagay na lingid sa isip.

Mag-iingat ako at mag-iingat ka; kung kailan
darating ang kapahamakan ay laro ng síkiko,
ngunit maaaring pumasok sa bibig ilong mata.

Ang lumayo ka sa akin ay pagsasabi nang tapat.

Natulog ang mga pabrika. Naglaho ang mga dyip.
Nagsara ang mga tindahan. Walang tao sa daan.
At kahit silang magkasintahan ay tumatanggi

sa yakap o halik, o wikain ang salitang Pag-ibig.

Tao at Mga Demonyo, ni Frances Brent

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Man and Demons,” ni Frances Brent ng USA
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Tao at Mga Demonyo

Iginuhit niya ang mga kapritsosong kawal
na iniisip na tumakas.

Ibinaba niya ang manggas sa enrehadong
balát ng munting sanaw.

Ang puso sa ilalim ng kaniyang damit-sako
ay nilalagnat sa pighati.

Dahil sa awa, ang baluti ng Pag-ibig ay hiniklat
mula sa kaniyang masiklab na loob.

Inihain ng espiritu ang mga taingang pigtal,
na itlog ng isang mukha.

Pinakuliling ng may maiitim na ngipin
ang mga kampanilya.

Ang mga multo’y pumuwesto nang isa-isa
sa mga tapiseriyang hardin.

Wuhan Virus

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Wuhan Virus

Tulang tuluyan ni Roberto T. Añonuevo

China lied and people died.
—City-county Observer

“Made in China,” wahdidhisey? lie. lie. lie. lay.lie.laylay. no. no. What. Waht. Thwa. Pak. we ol sik. Made in China. No.no. no. Made by bats. Made by bats. Made by bats. Exported by China. No. no. non. China Spread. No. No. Made. Made. Wuhan. Wuhan. Fishmarket. Supermarket. Fishy. Buy. Buy Virus. virus. no help. die pipol. Potah.palengke. langyanpohtah. HEELppipoldaypipol.aaay.ebridey. kduf.joke.jok onli.o.cmon, bro,we die sik. wi sik day hir. no no no no. help. china. ma. china help. hindut china.made vi. Myfamilydiekilledbyvirusmadebybatsexportedbychina. Chinaexportquality. High.quality. Bye.buy.vi.rus. Who lied. China. No. WHO lied. Who lied love china. Who died. Wuhan.live. WEEEEdiemaderpakershit.  XXX ***** zzzzzz. No trace. No docu. Yes . )& Chinawelayukillingusbyveerus. Wow. HU. 468,905 cases. 21,200 deaths. China wins. China lives. WEEEEE die ol. wi die oll. Wi dey all. Quetzalcoatl, ¿enviaste el virus hecho por los españoles? China wins. We.all.die. way.why.wey.vasUmIUlKfjx986&j. wE NID To know da whole Truth and nothin but da  truth… so take it away, china.  China sends help. China compensate.  china bayad. china bili pinas. china bili pakingprezzzz. Chinatellusthetruth. POGOpogo Covidka? Tayâ! HINATELLUSTHEFUCKINTRUT H.468,905ehw ufhpdjqdl.w efreaki ndyin.UU U. /cg china s ea virus. We lab yu chinese emperor commie party. let’s PARTY becoz China wins. sic. sick. ME. Yu SICK? No? China healthy? Yes. Pakyu. Achu! Aching! Made. Mad.
.help. shin;kf;lkadd. sdfs. sik.seek. sick. sichkle. die.me. help. You buy me/ U virus mi.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . malkda. jlkjfsk.. ..s.s.s mad china. Tagotagotagotago. sinosino ngangangalinglingling. tatagu.skdjas, aruy. aruy. araykupo. made madem. meade. made.ahhhhhhhhuuuuuuuu!ahu!!!!!chinamadevchinamadevirus?kjfkjfkjf.
Made in China. China. Made. In. Made in . . . . . dkjfka. made. Weneedpipolpower.
tuuttttttttttttt.tuttttttttt.tttttttttttttttuttttttttttut.ttututtttt. we die.sosyal. wediesosyal. Pipoliveriseup.AGaInstC. PipolaGainstC.C.C CCP. CPC. CPP. No enter da DRagon. 100millionPeenoysapektedbyveeeeeRo. Viniveero us buy lutong MaKaw wuhan. wuha help. wuhan tell truth. help. NON. bayanihan USkami help. sarili.
fal/ U.xfm , great China. China. In. Made. Xxxxx. Cfjl. distancia, amigo. virus.
.Made si? luk da luk. kjf;lkjf;lakfj;aslj;al. made. Mad China. Ch. C. Mad made mad.
ina in. China Mad. Made in China. MMMMa.HUUUUUUU. HHHHHUUU.*** yy
aade in ;ldkjff;;lskdjf ;sldkf x. Pakkkkkkkkyu. Cpc. Ccp. WatwawaUUUU. [[[]]]]]]]
Made. Cap. Kom. Made ma m watdapakinf mag watdapakin m. tell us d wisdom, china.
ad in mad ma made In chiiiina. Msldkalskdj . xxx . xxxx. Ttt. china rayt a poem to right.
ttttttttttttu. Tttttttttttuuuuttttttttt. T.sldkamada. sIIIIIck mind.virus. madechin.
lkjs. ;lksjd’a. dkm. mddf. msf. made mad made c ch chi chin china.  china wins.
ls slim. Iurtwiupouitp. Lkjf; bat issik. pangoli.n s sck. vvvrus. viru. ru. viral. vid.
lsjf;lsjfo.. ;kj;lakjf;sljfs;lk ;kj;slkj WWWWWWWvirus. ((((((999999)))))))))))))
f Made in China. China Made made made made made made ma m sell me, Chi-chin.
In China Made Made Made In In In China V V V Made I. panda. pandemicVVVV.
n V V V Made Wuhan Vi.R.Us. O. Made China. Maaaaaaaaaa.Ay em dayyyin.
aaade. In Cha. I love veeeerus china. I la. laklak.ubo.virus. made. pray for US.
b virus cinasna. China ma made in chokena. sik.sick.sic.sic ol. 1 billion souls.
peeeke biurus. Pekkk byeru.s. . Ma;dk;alkjfd .dmfjkdf IIIIIIIIIII. XXXXXXX.
jdk . kdjlkjfd;lkf. tik. tak. tok. tik. ti. ti.tik. mde dame made china. win. win.
jdlksf. .sldf,s.ddn d,fms f;siChayyyyyyyyyyyyyyyy ((((((((0))))))))))))))))))))))
yyyyyyyynaaaaaaaaaaaaaa. Made.l Made. Made in China. Cover.help we die.
Cover-up. Cove.Err.U. madeinchinamadeinchinachinamadevirus. no help C.
P. made In china. Made in C. CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCc. /////????????
hina. China. Made. In. vi. Vi.siuU;mcUx999sixi. Si.gin.Pin.china. xixixi.je.je.je.
Vi. Veeeeerus. Made in China. Export Quality. Ex. Port. W. Made in Wuhan.
uw. Wuhan. Ms.dlfas. ma.de. made madamademade. Spam. Sapnish vi.r
us. Mideleeeeeeeeest. Vieeerus. Wushu virus. wuhanvirus. dfMade in China.*)@-
!?>}py. Made in china chain made min china. Bio.sdk;kdjfa dlkda*()&#)9. Censored.
Made in Tsina. Tsina Gawa Veeeeerus. 58ms0%!#d***kfjadfapotajasmowh@! O no!

Bahay, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Bahay

Roberto T. Añonuevo

Itinitindig ito upang wakasan ang langit
na maging kisame, at lagyan ng hanggahan

ang mararating ng simoy at sinag at ulan.
Lagyan ito ng mga mata at biglang didilat

ang panorama ng paligid na nilalayuan.
Lagyan ito ng bibig at hihigupin o lalamunin

nito ang mga nilalang na tumatangging
maging alipin ng alinsangan o halumigmig.

Lagyan ito ng dibdib, at magtatagpo sa wakas
ang bait ng loob at ang damdamin ng labas.

Lagyan ito ng sikmura, at mauunawaan
ang salo-salo na sumasarap sa pag-uusap.

Lagyan ito ng mga paa at tiyak makatitirik
sa mga gulód, o uuyamin ang mga alon.

Tanggaping iwinawaksi nito ang panganib—
sa anyo man ng hayop o kulisap o sinumang

nanloloob na sumusuway sa mga batas.
Uusisain mo ba ang seguridad nito’t tibay?

Sasagutin ka ng pawikan—na mapalupa
o mapalaot ay nasa likod ang kaligtasan.

Dito nabubuo ang tinatawag na pag-asa
kapag tinatanaw ang araw at mga bituin.

Pugad ng laway o kaya’y pugad ng langgam,
ito ang katwiran ng pagbigat ng daigdig.

Gaano man kalaki ang balangkas nito’y
kapalaran nitong maging basura o lason

sa paglipas ng panahon. Kayâ alagaan ito,
habang may haligi o ilaw na tuturingan.

Lilipas ang salinlahi, ngunit ang espasyo
nito ay magsisilang o maglilibing sa iyo

para manatiling diyos na nasa lupa, dahil
itinitindig ito upang wakasan ang langit.

Sa bayan ng patay, ni Habib Tengour

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Au pays des morts (extraits),” ni Habib Tengour ng Algeria
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Sa bayan ng patay (mga hango)

Tiresias: Bakit, o sawimpalad, iiwan ang liwanag, at lilisan upang makita
ang patay sa malupit na pook na ito?

Mga Anino 1

Lahat ng patay na ito

sino sa atin ang uusisa sa kanila

kailangan ba ng masaker
at mga luha
nang makita ang daan sa kailalimang babakasin para sa atin

maliban kung ang habagat na pumupunit sa atin
ang magpapalusaw sa ating bait

sa yugtong wala tayong pakialaman hinggil sa pagtatagpo

Mga Anino 2

Lahat ng patay na ito
aling pangalan ang tatawagin papasok sa bilog

nakaunat ang mga kamay sa dasal ng paghihiwalay
gayong nagbabantulot

hindi na tayo humahagulgol gaya ng nakagawian

kayraming tao ang namamatay bawat araw
kaya tumatanggi
ang ating mga puso na magdalamhati

ito ba ang pagbabanyuhay

Mga Anino 3

Lahat ng patay na ito
na hindi natin nakikita
kapalaran ba nila ang mamatay

mga babae bata kabataan matanda at sundalo
marami ang tulad ng kawawang Alpénor
na nabigong mapanatili ang balanse

mga peryodiko’y binibigyan minsan sila ng pitak
sa kabila ng sensura

sinasabing marami sila kaya nililimot natin

Mga Anino 10

Lahat ng patay na ito
na marahang tumatakas sa kanilang buhay
ano ang inihandog natin sa kanila sa panahong ito
nahuhubad ang mga salita upang isilang na tula
mga salitang pinigil ng panghihinayang o ibinitin
ng sindak sa harap ng ating paningin
noong unang panahon pa man gaya sa kawikaan
ang mga salitang ginagamit ay lumalabo sa atin
tatanungin minsan natin ang sarili hinggil sa pagdiriwang
ang ningning nito’y bigong sinagan ang kakatwang mithi sa gunita

Pangunungkán, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Pangunungkán

Roberto T. Añonuevo

I. Paghahanap
Nagugutom marahil ang mga diyos.
Nabubulabog ang ginintuang bukirin
sa laksang balang at sasambang tumatakip
sa buong liwanag ng araw.
Tinutugis ng mga gansa, itik, at bibe
ang pugad ng susô, kuhól, at linta.
Sinusundan ng anakonda ang mga bakás
at anino ng ligáw na manok at kambing.
At sa palumpong, tinitipon ng hantik
ang inugit na lamán ng isang kalabaw.
Dinadagit ng banog, banoy, at kasay-kasay
ang naglulundagang hito’t bangus sa lawa.
Humahalik sa lupa ang butiki’t nakikinig
sa pintig ng gumagalang gamugamo’t ipis.
Ilang ardilya ang manunulay sa tarundon
bago puksain ng nakaabang na bayawak?
Hinahawan ng antutubig ang kanlungan
ng biya’t langáray, at bumubuka ang bibig
ng buwaya sa nangangalisag na ilog.
Sinisinghot ng kaayaman ang mga sukal
upang mabatid ang nanlilisik na alamid.
Sinisibasib ng ilahas na putakti’t bubuyog
ang mahalimuyak na duklay at bulaklak,
at itinataboy ng anuwang ang mga kidang.
Nag-aalimpuyo ang hangin at lupa,
at nagtatagisan ang apoy at tubig.
Alumpihit sa gutom ang mga diyos ng daigdig.

II. Pagluluto
Kusina ang buong lawak ng daigdig:
Pinugot ang ulo ng munting tariktik
Ng punglo’t kutsilyo ng mga limatik.
Lumukso ang daga sa masel at dibdib.

Kinulob ng palad itong atang-atang
Bago pa ilatag sa mesa’t sangkalan;
Pigtal ang galamay ng pitong bangkalang
Upang ipanggisa sa sulak ng kalan.

Natuyo ang katas ng bayag ng baka
Paghalo sa lasa ng pigi ng usa.
Upang maiprito tulad ng gagamba,
Biniyak ang dibdib ng tulirong maya.

Nang durug-durugin ang musmos na kiti,
Nasunog ang pakpak ng mga paniki.
Dumapo ang bangaw sa pinggang napipi’t
Nabali ang buto’t kabang sa kawali.

Tinuhog ang ipis ng isang tenedor
At hinimay-himay ang igat at kuhol.
Uwak at palaka’y pinurga ng kastor
Binása ang atay ng pugateng baboy.

Nawindang yena’t binigti ang asno
Ng mga daliring mula eroplano.
Tinipon ang tungaw at sanlaksang kuto
Sa pusyaw ng mangkok at init-kaldero.

Matapos timbangin ang pugo at itlog,
Piniga’t niyugyog ang reyna ng pukyot.
Nang umaasó na ang tumpok ng uod,
Tumulo ang laway sa bibig ng diyos.

III. Pagkain
Maraming buntot ang iwinawasiwas
. . . . . . . . . .at nababahag ang mga titi o uri,
Maraming pangil ang binubunot
. . . . . . . . . .kapalit ng makamandag na dila,
Maraming balahibo’t matalim na kaliskis
. . . . . . . . . .ang naghuhunos na damit at alpombra,
Maraming bagwis ang itinitiklop ng punglo
. . . . . . . . . .upang bigyang katwiran ang baril,
Maraming hasang ang nalilinis o napipinid
. . . . . . . . . .kapalit ng akwaryum at de-lata,
Maraming insekto’t dinosawro ang tinitipon
. . . . . . . . . .upang maigayak sa diorama’t museo,
Maraming tao ang ipinaglilihi sa mga hayop
. . . . . . . . . .dahil asal-hayop ang may korona’t setro,
Maraming kabayo’t tandang ang ipinupusta,
. . . . . . . . . .at lumilipad ang salapi ng sugarol,
Maraming unggoy, daga’t pusa ang tinitistis
. . . . . . . . . .upang iangat ang siyentista’t mangmang,
Maraming diyos at alipin ang kumakain
. . . . . . . . . .at napupuno ang bituka ng likido’t lamán.

IV. Pagpipiging
Nagugutom pa ang mga diyos at maladiyos
at lumalabo ang mga mata ng di-kumakain.
Namimilipit ang mga talangka’t hinahablot
ang kamag-anak na alimangong gumagapang.
Nililingkis ng kobra ang pugad ng katipaw
at walang sisiw na bibilangin ang inahin.
Wala mang gadya’t halimaw na umuungol,
may tagak na umiitim kapag naghahanap
ng kalabaw, at may balaw-balaw na balisa
sa lahar at nuklear. Kumukupas ang bahaghari
at balát-hunyango, kayâ waring tumatawa
ang mga hayina sa mahabang magdamag.

Bumubulusok ang bulalakaw sa dagat
at nalulusaw ang pugita’t bituindagat.
Nagsasaliksik sa malalayong peninsula
ang mga pawikan, pating, at tambakol.
Paglundag ng lumba-lumba’t butanding,
may talipuso’t lambat na magtatagumpay.

Ano ang ikukumpisal ng libong kilyawan
sa humahaginit na bato’t mga punglo?
Nagpapahabaan ng dila ang tuko’t palaka,
at lumilisan ang kuliglig at mandadangkal.
Walang mahapunan ang mga balangkawitan.
Sino, sino ang inaawitan ng mga kutigpaw?

V. Pagtapik sa Tiyan
Kailangang dumighay, umutot nang malakas
ang mga diyos upang lubos na marinig
at madama ng lahat kiming nagugutom.
Kailangang tingalain ng mga kinakabagan
ang pagtinga sa ngipin at kabusugan.
Kailangang papintugin ang isip at tiyan.
Kailangang ibantayog ang isip at tiyan
at hayaang bumulag ng inggiterong paningin.
Hanggang sa pagninilay sa muling pagkain. . . .

Ngunit umaatungal ang bulkan at bundok
kapag hinahalukay ang atay ng mga lupain.
Dumadaluyong ang ilog, danaw, at laot
kapag sinusuyod ang pusod ng tubigan.
Lumalatay, pumapatay ang apat na hangin
kapag nagluluwal ng asido’t polusyon
ang mga abala-aburidong pabrika’t makina.
Pinaliliyab ng apoy ang balát at hininga
kapag nabubutas ang balabal ng kalawakan.

Kaya’t kapag marami na ang kumukulong tiyan,
kapag nagrerebelde na ang mga dila’t bituka
o nagpapakana ng digmaan ang puso’t utak,
kumakapit sa patalim ang mapuputlang labì
kahit pa managinip ng mga lagas na ngipin.
Aagawan muna ng hapag at ulam ang mga diyos,
ngunit dahil naubos, pineste’t pinagpistahan
ang lahat ng dapat makain—kinakailangang
itakda ang napakalawak, maringal na handaan
upang masimulang katayin, iluto’t lamunin
ang matataba, masesebong diyos ng daigdig.

1992

Paghahanap sa Panulaan, ni Carlos Drummond de Andrade

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Procura da poesia,” ni Carlos Drummond de Andrade                  ng Brazil
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Paghahanap sa Panulaan

Huwag sumulat ng tula hinggil sa mga pangyayari.
Walang isinisilang o namamatay sa harap ng panulaan.
Sa tabi nito, ang búhay ay estatikong araw
na salát sa init o liwanag.
Hindi mahalaga ang pagkakaibigan, kaarawan, insidente.
Huwag sumulat ng tula na may katawan,
ang lawas na ekselente, kompleto, at komportable’y
sumasalungat sa pagbuhos na liriko.
Ang iyong ngitngit, ang iyong ngiwî ng kaluguran o kirot
sa dilim ay walang saysay.
Itago ang iyong mga sentimyento,
na pasikot-sikot at nagsasamantala ng kalabuan.
Anumang iniisip o nadarama mo ay hindi pa tula.

Huwag umawit ukol sa lungsod mo; hayaan itong mag-isa.
Ang awit ay hindi andar ng makina o ang lihim ng mga bahay.
Hindi ito musikang nagdaraan, o ingay ng dagat sa mga kalye
na umiiwas sa hanggahan ng bulâ.
Ang awit ay hindi kalikasan
o mga tao sa kapisanan.
Walang saysay sa tula ang ulan at gabi, ang pagod at pag-asa.
Ang panulaan (na mabibigong mahugot sa mga bagay)
ay lumalampas sa subheto at obheto.

Huwag maging dramatiko, huwag manambitan,
huwag magtanong, huwag maglustay ng oras sa pagsisinungaling.
Huwag mainis.
Ang yate mong garing, ang diyamante mong sapatos,
ang mga mazurka mo’t panlalait, ang mga kalansay ng pamilya
ay walang saysay lahat, at naglalaho sa kurbada ng panahon.

Huwag isalaysay
ang malungkot mo’t inilibing na panahon ng kabataan.
Huwag mangatal sa pagitan ng salamin
at naglalahong alaala.
Anumang kumupas ay hindi tula.
Anumang mabasag ay hindi kristal.

Pumasok sa kaharian ng mga salita na waring bingi ka.
Naroroon ang mga tula na ibig na maisulat.
Natutulog ang mga ito ngunit huwag masiraan ng loob,
sariwa at panatag ang mga rabaw nitong wala ni biyak.
Pipi at nag-iisa, hawig yaon sa estado ng diksiyonaryo.

Mamuhay sa piling ng mga tula bago sulatin iyon.
Kung malabo, magtiyaga. Kung nakasasakít, kumalma.
Maghintay hangga’t maging ganap ang bawat isa
at magwasak nang may kapangyarihan ng mga salita
at nang may kapangyarihan ng pananahimik.
Huwag pilitin ang mga tula na lumayo sa limbo.
Huwag pulutin ang mga tula mula sa sahig.
Huwag purihin ang mga tula. Tanggapin ang mga ito
gaya sa pangwakas at tiyak nitong anyong
siksik na siksik sa espasyo.

Lumapit at pagnilayan ang mga salita.
Sa bawat mukha
na may libong lihim na mukha ng iba pang mukha,
at ni walang pakialam anuman ang iyong maging tugon,
mahina man o malakas, ang bawat isa’y nagtatanong:
Dala mo ba ang susi?

Pansinin:
Nagkakanlong sa magdamag,
sa mga yungib ng melodiya at diwain, ang mga salita.
Mamasâ-masâ pa’t kagampan sa pagtulog, ito’y
umaagos sa masalimuot na ilog at nababago sa paghamak.