Dalawang Tula ni Tarjei Vesaas

Salin ng “Natta, Gunnar og bjørka,” ni Tarjei Vesaas ng Norway
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Ang Gabi, si Gunnar, at ang Arnus

Kuminang ang buwan sa kabila ng pader.
Ang arnus ay may mapuputing binti.

Tumindig sa karimlan ang arnus.
Napakadilim ng bintana ni Gunnar.

Ang arnus ay nagtampisaw sa párang.
Humimbing ang batang si Gunnar sa kama.

Walang makalalapit at makasasakit sa iyo.
Nagbabantay ang arnus sa tabi mo.

Arnus, Ifugaw term  for “Birch.” Photo by John Price, titled “Birch grove in the forest,” @ unsplash.com.

Salin ng “Første snø,” ni Tarjei Vesaas ng Norway
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Unang Ulan ng Niyebe

Walang tinag at nakapaninigas ang simoy,
mataas ang imbulog ng lawin,
nandaragit—
magsisimula na ang araw ng taglamig.

Bawat bahay ay naging matibay na moog,
at binago ang mga dingding laban sa ginaw—
nang biglang humalibas ang unos ng niyebe.

Hindi maglalaon, ang mga unang bakás
ay patungo sa puting bakuran.
Sapagkat sumapit na ang taglamig—
na naglandas—
pa-hilaga.

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity. Photo by Oliver Kiss, titled, “Vik, Norway” @ unsplash.com.

Dalawang Bayan, ni José Martí

Salin ng “Dos Patrias,” ni José Martí ng Cuba
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Dalawang Bayan

. . . . . . Dalawa ang aking bayan: ang Cuba at ang gabi.
O magkapareho lámang ang dalawa? Hindi maglalaon,
Mauunang magretiro ang mabunying araw
Kaysa Cuba na mahahaba ang belo at may tangang
Gumamela, walang kaimik-imik,
Gaya ng malungkot na balong lumitaw sa harapan ko.
Batid ko ang duguang gumamela
Na nanginginig sa kaniyang kamay! Hungkag ito,
Ang dibdib ko ay wasak at hungkag,
Na kinaroonan dati ng puso. Panahon na
para magsimulang mamatay. Ang gabi ay tumpak
Sa pagsabi ng pamamaalam. Nakaiistorbo ang liwanag
At ang salita ay pantao. Ang uniberso
Ay nakapagwiwika nang higit kaysa káya ng tao.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Tulad ng watawat
Na inaanyayahan tayo sa pakikidigma, kumukutitap
Ang pulang apoy ng kandila. Nalula ako nang buksan
Ang mga bintana. Umid na umid, pinipigtal
Ang mga dahon ng gumamela, gaya ng dagim
Na tumakip sa langit, ang Cuba, na balo, ay dumaraan. . .

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity.  Retrato ni Kurt Kleeb @unsplash.com

Líbas, ni Anna Akhmatova

Salin ng “Ива,” ni Anna Akhmatova ng Ukraine at Russia
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Líbas

At lumaki ako sa nakapadrong kapayapaan
Sa malamig na silid ng mga bata nang nasok ang siglo.
At hindi ko ikinalugod ang mga tinig ng tao,
Bagkus ang tinig ng hangin na aking nauunawaan.
At minahal ko ang mga amorseko at lipang-aso
Ngunit higit sa lahat, itinangi ko ang pinilakang líbas.
At nagpapasalamat na nabuhay ito nang lubos
Sa piling ko, nang tumatangis ang mga sanga
Na pinapaypayan ng aking di-makaling panagimpan.
Nakakaasiwa! Nahigitan ko ang buhay nito.
Naroon ang tuod, at ang banyagang mga tinig
Ng iba pang líbas na nagsasalita nang ganito o ganoon
Sa lilim ng ating matandang kalangitan.
Ngunit napatatahimik ako kapag yumao ang kapatid.

Líbas [Willow]. Retrato ni Francisco Delgado @ Unsplash.com

Tagsibol ng Mapuputik na Daan, ni Joseph Brodsky

Salin ng tula ni Joseph Brodsky ng Russia at USA
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Tagsibol ng Mapuputik na Daan

Pinagbanyuhay ng ulan ang mga daan
na maging ilog.
Ikinarga ko ang sagwan
sa bagon.
Nilangisan ko ang kolyar ng kabayo,
ang suot-pangkaligtasan.
Para sa biglaang pangangailangan.
Maingat lang ako.

Kasingsutil ng landas
ang ilog.
Parang lambat-pangisda
ang anino ng itangan.
Ayaw tikman ng aking kabayo
ang sisidlan ng putikang sopas.
Tinanggihan iyon nang ganap
ng mga humahalakhak na gulong.

Hindi pa tagsibol, ngunit tila gayon
ang pakiramdam.
Kalat-kalat ang daigdig ngayon,
at balu-baluktot.
Ang mga gusgusing nayon
ay iika-ika.
Ang tanging tuwid lamang
ay ang nababatong mga sulyap.

Kumaskas sa bagon
ang mga sanga ng kalumpang.

Dumampi ang nguso ng kabayo ko
sa kaniyang suot-pangkaligtasan.
Sa itaas ng tigmak na batok ng aking
kabayo’y walong higanteng típol
ang lumilipad pa-hilaga.

Tumingin sa akin, o kaibigan,
o hinaharap:
Armado ng mga de-taling tadyang
at ng mga bakás,
nasa kalagitaan ng daan
tungo sa kalikasan—
sa edad kong dalawampu’t lima—
ako’y pakanta-kanta pa.

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

Urong-sulong at Babala, ni Paulo Leminski

Salin ng dalawang tula ni Paulo Leminski ng Brazil
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Urong versus sulong

. . . . . .ang baliktanaw
ang baliktanaw sa loob ng baliktanaw
. . . . . .ang baliktanaw sa loob ng baliktanaw
. . . . . .ng baliktanaw
ang baliktanaw sa loob ng ikatlong baliktanaw
. . . . . .ang gunitang nahulog sa gunita
lumonay sa makinis, panatag na tubig
. . . . . .nakasasawà lahat (baliktanaw)
ibawas ang paggunita ng paggunita ng paggunita
. . . . . .ng paggunita

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

Babala sa napadpad

Ang pahinang ito, halimbawa,
ay hindi isinilang para basahin.
Isinilang ito para maging mapusyaw
na plahiyo ng Iliad,
isang bagay na nagpapatahimik,
ang dahong nagbabalik sa sanga
makaraang mapigtal at malaglag.

Isinilang itong maging dalampasigan,
makikilala marahil na Andromeda, Antartica,
Himalaya, may saysay na pantig,
isinilang itong maging pangwakas
ang isang hindi pa ipinanganganak.

Ang mga salitang tinatangay
palayo sa mga tubigan ng Nilo,
isang araw, ang pahinang ito, na papiro,
ay kailangang maisalin
sa mga sagisag, sa Sanskrit,
sa lahat ng wika ng India,
kailangang bumati ng magandang umaga
na maibubulong lámang,
kailangan nitong maging iglap na bato
sa pinagbagsakan ng baso.
Hindi ba tulad niyan ang búhay?

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

Mga Tagpo, ni Salih el-Soisi

Salin ng tula sa Arabe ni Salih el-Soisi ng Tunisia
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Mga Tagpo

Mga Biyolin

Sa pagitan ng dalawang malungkuting mantra,
nagsayaw ang mga munting biyolin
at itinangis
ang gunita ng kanilang dumupok na bagting. . . .

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

Unti-unting Kamatayan

Umupo siya sa tabi ng huklubang dapugan
at pinuri nang pabiro ang natitirang oras
ng mga uhay ng trigo—ang kaniyang edad!
Anong kahanga-hangang panahon. . . !
Maagang sumapit ang taglagas ngayong taon.

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

Hula

Sa ganitong kahabang gabi, ano pa ang magagawa
ng magkasintahan. . . ?
Marahil, ngingitian nila
ang nakakubling buwan
sa likod ng mga ulap ng taglamig,
at mangarap!

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

Liham

Inilagay ko ang rosas sa liham
na may ilang titik na ikinalat gaya ng mga luha
sa mukha ng iskrin. . .
Kinaumagahan, binuksan niya ang kaniyang busón
at bumulwak ang liwanag,
at sa pagitan ng mga daliri niya’y sumayaw
ang libong paruparo. . . .

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

 

Malayo sa Ating Loob, ni Vasko Popa

Salin ng “Daleko u nama,” ni Vasko Popa ng Serbia
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Malayo sa Ating Loob

1
Iniangat natin ang mga kamay
Umakyat sa langit ang mga daan
Mga mata natin ay ibinaba
Bumagsak yaong bubungan sa lupa

Mula sa bawat dinadalang kirot
Na hindi kayang banggitin nang taos
Sumisibol yaong punong kastanyas
Na hiwagang lihim sa ating lahat

Mula sa bawat taglay na pag-asang
ikinalulugod ng bawat isa
May umaahon na isang bituing
Ang inog ay hindi ta mararating

Narinig mo ba ang balang lumipad
Na sa mga ulo natin wawarak
Narinig mo ba ang mga pumutok
Na nagbantay sa halik nating taos

2
Ang mga kalye ng mga sulyap mo
Ay walang wakas

Mga layang-layang ng mata mo
Ay hindi sa timog lumilipat

Mula sa mga álamo ng iyong suso
Ay walang dahong nalalaglag

Sa kalangitan ng mga salita mo
Ang araw ay palaging sumisikat

3
Ang ating araw ay mansanas
Na hinati sa dalawa

Tinitingnan kita
Ngunit hindi mo ako nakikita
Nasa pagitan ta ang bulag na araw

Nasa mga baitang
Ang mga punit nating yakap

Tumawag ka sa akin
Hindi kita naririnig
Nasa pagitan ta ang binging simoy

Sa mga bintana ng tindahan
Hinahanap ng labi ko
Ang iyong ngiti

Nasa sangandaan
Ang ating niyurakang halik

Ibinigay ko sa iyo ang kamay
Wala ka man lang nadama
Niyapos ka ng kahungkagan

Sa mga plasa
Ang luha mo’y hinahanap
Ang aking mga mata

Sa gabi ang patay kong araw
Ay tinitipan ang patay mong araw

Tanging sa pananaginip
Nakalalakad tayo sa iisang párang

4
Ito ang iyong labi
Na ibinabalik ko
Sa iyong leeg

Ito ang sinag ng buwan
Na ibinababa ko
Mula sa iyong mga balikat

Naiwala natin ang isa’t isa
Sa napakasukal na kahuyan
Ng ating pagtatagpo

Sa aking mga kamay
Lumulubog at lumiliwayway
Ang iyong lalagukan

Sa iyong lalamunan
Lumiliyab at nauupos
Ang masisiklabo kong tala

Natagpuan natin ang isa’t isa
Sa ginintuang bakood
Na napakalayo sa ating loob

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity. Photo by Milan Surbatovic. Unsplash.com.

Ang Lungsod, ni Jaime Saenz

Salin ng “La ciudad,” ni Jaime Saenz ng Bolivia
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Ang Lungsod

Para kina Blanca Wiethüchter at Ramiro Molina

Sa usok at sa apoy, maraming tao ang naumid at natahimik
sa kalye, sa kanto,
sa mataas na lungsod, nagninilay sa kinabukasan sa paghahanap ng nakalipas
—maliligoy na bituka, kidlat ng gabi,
sa matang mapagsiyasat, ang mga meditasyon ay nauuwi sa pagdurusa.

Sa ibang panahon, may silbi ang pag-asa at ligaya—di-nakikita ang agos
. . . . . .ng panahon,
at ang karimlan, na di-nakikitang bagay,
ay mabubunyag lámang sa mga infinitong matatandang nangangapa para damhin
. . . . . .kung hindi ka kabilang sa kanila,
habang kinakapâ ang ilang batang iniisip nilang ramdam nila, kahit ang mga paslit
. . . . . .na ito’y dama sila at nalilito sa piling nila, dinadama ka,
gaya sa pag-iisa na mararamdaman ang balabal ng dilim na nilalá sa di-maarok
. . . . . .na pighati ng ilang naninirahan,
namatay at nawala sa transparenteng karimlan na lungsod na aking pinaninirahan,
pinanirahan na lungsod sa ubod ng aking kaluluwa na tinitirahan ng isang naninirahan,
—at gaya ng lungsod na hitik sa mga siklab, hitik sa mga bituin, hitik sa mga apoy
. . . . . .sa kanto ng mga kalye,
punong-puno ng mga karbon at alipato sa hangin,
gaya ng lungsod na maraming nilalang, mag-isa at malayo sa akin, kumikilos
. . . . . .at bumubulong
na may kapalarang lingid sa kalangitan,
na may mga mata, may mga idolo, at may mga batang dinurog ng gayong kalangitan,
na wala nang búhay na higit sa búhay na ito, na wala nang panahon na higit
. . . . . .sa panahong ito,
na naipit sa matataas na pader ng apoy at paglipol, nagduruyan sa pagsuko,
impit na impit na hinihikbian ang papalubog na lungsod na ito.

At walang anghel o demonyo sa ganitong balón ng katahimikan.
Tanging mga apoy na nakahanay sa mahahabang kalye.
Tanging malalamig na hubog ng mga anino, at pagkabato ng araw na umurong.
Ang hininga ng liwayway na sisilay sa huling sandali, ang mga umiingit na pinto
. . . . . .sa hangin,
ang mga hanggahang nabibiyak at kumakalat at mga anyong nakikisanib sa apoy,
ang mga signo at awit,
na may ilahas na panggigipuspos, sa lupa at lampas sa lupa,
at sa hininga ng mga patay, ang walang humpay na ulan,
ang pagtanggap na lásang tinapay, sa bahay na sinusundan ako tuwing nananaginip,
ang mga patyo at baitang, ang mga laláng at bato, at ang mga bulwagang walang wakas,
ang mga bintanang nagbubukas sa kahungkagan at pumipinid sa pagkagitla,
ang mga silid na kinababaliwan ko at ang mga sulok na aking pinagtataguan
—ang maiitim na dingding at basang lumot, ang mga himpilang hinahanap ko
. . . . . .ang kung anong bagay,
ang pinagkukublihan ng sarili mula sa alingasaw ng bantot ng nakaugalian.

Walang tinig, walang liwanag, walang testimonya ng aking dáting buhay.
Tanging mga apoy,
walang kamatayan bagaman habang-panahong kumukutitap, at tanging mga apoy.
Ang malamlam na pangitain ng multo na minsang tinaguriang kabataan
—sa aking lungsod, sa aking tahanan.

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity. Photo by Geziel Esteban, titled “La Paz, Bolivia.”  Unsplash.com

Pabula ng Sirena at mga Lasenggo, ni Pablo Neruda

Salin ng “Fabula de la suena y los borrachos,” ni Pablo Neruda ng Chile
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Pabula ng Sirena at mga Lasenggo

Lahat ng tigulang na lalaki’y naroroon sa loob
nang pumasok siya, hubad na hubad.
Nag-iinuman sila, at sinimulan nilang duraan siya.
Dahil galing sa ilog, ni wala siyang naunawaan.
Isa siyang sirenang naligaw sa patutunguhan.
Umagos ang mga insulto sa kumikislap niyang balát.
Natigmak sa pambabastos ang bulawan niyang súso.
Lingid sa kaniya ang pagluha kaya hindi siya umiyak.
Lingid sa kaniya ang pananamit kaya hindi nagdamit.
Pinasò siya ng mga sigarilyo at nagbabagang tapón,
at napagulong sa katatawa ang mga nasa taberna.
Hindi siya umimik dahil banyaga sa kaniya ang wika.
Mga mata niya’y kakulay ng malayong pag-ibig;
mga braso niya’y katumbas ng kambal na topasyo.
Kumislot ang kaniyang labì sa liwanag ng korales,
hanggang sukdulang lumabas siya sa pintuan.
Nang lumusong sa ilog ay iglap na dumalisay siya,
at muling nagningning gaya ng batong naulanan;
at muli siyang lumangoy nang hindi lumilingon,
lumangoy tungo sa kawalan, sumisid sa kamatayan.

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

Prowa at Kapanatagan, ni Tomas Tranströmer

Salin ng dalawang tula ni Tomas Tranströmer ng Sweden
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

May Kapanatagan sa Prówang Pasuwag

(There Is Peace in the Surging Prow)

Mararamdaman sa umaga ng taglamig kung paano bumunsod ang mundo.
. . . . . . . . . . . . . .Sumasalpok sa dingding ang agos-hanging
lumalabas sa pinagtataguan.

Pinaliligiran ng paggalaw: ang tent ng kapanatagan.
At ang lihim na manibela sa migrasyon ng kung anong kawan.

Alimbukad: World Poetry Marathon for Humanity

Mga Kapritso

(Caprichos)

Dumidilim na sa Huelva: sumisipol ang maalikabok na palma at tren
sa nagkukumahog na paniking abuhing-puti.

Napuno sa mga tao ang mga kalye.
At ang babaeng nagmamadali sa lipon ng mga tao’y sinubok ang huling
. . . . . . . . . . . . . .  .liwanag sa timbangan ng mga mata niya.

Bukás ang mga bintana ng opisina: bughaw iyon. Maririnig ang yabag ng
. . . . . . . . . . . . . .  .kabayo sa loob.
Ang matandang kabayong may estampilyang mga paa.

Nahuhungkag ang mga kalye pagsapit ng hatinggabi.
Sa lahat ng opisina, madaranas sa wakas: bughaw yaon.
Doon sa itaas na espasyo:
Pakandi-kandirit nang tahimik, kumikislap at itim,
hindi nakikita at walang renda,
at itinilapon ang sarili nitong hinete:
Ang konstelasyon na tinagurian kong “Ang Kabayo.”

Alimbukad: World Poetry as hot as Philippine Coffee