May-akda: Roberto Añonuevo

Social Distancing, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Social Distancing

Roberto T. Añonuevo

Ang súkat ng layo mo sa akin ang magtatakda
ng kapanatagan—na ipagpalagay nang malinis
na ospital o bagong hugas na mga kamay. . . .

Ang layo mo ay ang lapit ko sa paghihiwalay.

Lahat ay mapagdududahan, gaya ko sa tingin mo,
na sumakay ng eroplano; at ang eroplanong ito
ay maisasahinagap na umikot-ikot sa mundo,

at nang umuwi ay sakay ang tadhana ng ataul.

Ibinubukod ang tao sa kapuwa tao, na hindi ba
pagsasabing ang lahat ay iba na, iba sa iba?
Walang dahilan para tumawag o pumaswit.

Mamamatay ako sa sindak habang nasa loob.

Ang loob na ito ay maaaring sariwang resort,
o kaya’y paboritong sinehan o restoran,
ngunit hungkag, at ang nasa labas ay ikaw.

Pinagbubukod tayo ng bagay na lingid sa isip.

Mag-iingat ako at mag-iingat ka; kung kailan
darating ang kapahamakan ay laro ng síkiko,
ngunit maaaring pumasok sa bibig ilong mata.

Ang lumayo ka sa akin ay pagsasabi nang tapat.

Natulog ang mga pabrika. Naglaho ang mga dyip.
Nagsara ang mga tindahan. Walang tao sa daan.
At kahit silang magkasintahan ay tumatanggi

sa yakap o halik, o wikain ang salitang Pag-ibig.

Tao at Mga Demonyo, ni Frances Brent

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Man and Demons,” ni Frances Brent ng USA
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Tao at Mga Demonyo

Iginuhit niya ang mga kapritsosong kawal
na iniisip na tumakas.

Ibinaba niya ang manggas sa enrehadong
balát ng munting sanaw.

Ang puso sa ilalim ng kaniyang damit-sako
ay nilalagnat sa pighati.

Dahil sa awa, ang baluti ng Pag-ibig ay hiniklat
mula sa kaniyang masiklab na loob.

Inihain ng espiritu ang mga taingang pigtal,
na itlog ng isang mukha.

Pinakuliling ng may maiitim na ngipin
ang mga kampanilya.

Ang mga multo’y pumuwesto nang isa-isa
sa mga tapiseriyang hardin.

Wuhan Virus

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Wuhan Virus

Roberto T. Añonuevo

China lied and people died.
—City-county Observer

“Made in China,” wahdidhisey? lie. lie. lie. lay.lie.laylay. no. no. What. Waht. Thwa. Pak. we ol sik. Made in China. No.no. no. Made by bats. Made by bats. Made by bats. Exported by China. No. no. non. China Spread. No. No. Made. Made. Wuhan. Wuhan. Fishmarket. Supermarket. Fishy. Buy. Buy Virus. virus. no help. die pipol. Potah.palengke. langyanpohtah. HEELppipoldaypipol.aaay.ebridey. kduf.joke.jok onli.o.cmon, bro,we die sik. wi sik day hir. no no no no. help. china. ma. china help. hindut china.made vi. Myfamilydiekilledbyvirusmadebybatsexportedbychina. Chinaexportquality. High.quality. Bye.buy.vi.rus. Who lied. China. No. WHO lied. Who lied love china. Who died. Wuhan.live. WEEEEdiemaderpakershit.  XXX ***** zzzzzz. No trace. No docu. Yes . )& Chinawelayukillingusbyveerus. Wow. HU. 468,905 cases. 21,200 deaths. China wins. China lives. WEEEEE die ol. wi die oll. Wi dey all. Quetzalcoatl, ¿enviaste el virus hecho por los españoles? China wins. We.all.die. way.why.wey.vasUmIUlKfjx986&j. wE NID To know da whole Truth and nothin but da  truth… so take it away, china.  China sends help. China compensate.  china bayad. china bili pinas. china bili pakingprezzzz. Chinatellusthetruth. POGOpogo Covidka? Tayâ! HINATELLUSTHEFUCKINTRUT H.468,905ehw ufhpdjqdl.w efreaki ndyin.UU U. /cg china s ea virus. We lab yu chinese emperor commie party. let’s PARTY becoz China wins. sic. sick. ME. Yu SICK? No? China healthy? Yes. Pakyu. Achu! Aching! Made. Mad.
.help. shin;kf;lkadd. sdfs. sik.seek. sick. sichkle. die.me. help. You buy me/ U virus mi.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . malkda. jlkjfsk.. ..s.s.s mad china. Tagotagotagotago. sinosino ngangangalinglingling. tatagu.skdjas, aruy. aruy. araykupo. made madem. meade. made.ahhhhhhhhuuuuuuuu!ahu!!!!!chinamadevchinamadevirus?kjfkjfkjf.
Made in China. China. Made. In. Made in . . . . . dkjfka. made. Weneedpipolpower.
tuuttttttttttttt.tuttttttttt.tttttttttttttttuttttttttttut.ttututtttt. we die.sosyal. wediesosyal. Pipoliveriseup.AGaInstC. PipolaGainstC.C.C CCP. CPC. CPP. No enter da DRagon. 100millionPeenoysapektedbyveeeeeRo. Viniveero us buy lutong MaKaw wuhan. wuha help. wuhan tell truth. help. NON. bayanihan USkami help. sarili.
fal/ U.xfm , great China. China. In. Made. Xxxxx. Cfjl. distancia, amigo. virus.
.Made si? luk da luk. kjf;lkjf;lakfj;aslj;al. made. Mad China. Ch. C. Mad made mad.
ina in. China Mad. Made in China. MMMMa.HUUUUUUU. HHHHHUUU.*** yy
aade in ;ldkjff;;lskdjf ;sldkf x. Pakkkkkkkkyu. Cpc. Ccp. WatwawaUUUU. [[[]]]]]]]
Made. Cap. Kom. Made ma m watdapakinf mag watdapakin m. tell us d wisdom, china.
ad in mad ma made In chiiiina. Msldkalskdj . xxx . xxxx. Ttt. china rayt a poem to right.
ttttttttttttu. Tttttttttttuuuuttttttttt. T.sldkamada. sIIIIIck mind.virus. madechin.
lkjs. ;lksjd’a. dkm. mddf. msf. made mad made c ch chi chin china.  china wins.
ls slim. Iurtwiupouitp. Lkjf; bat issik. pangoli.n s sck. vvvrus. viru. ru. viral. vid.
lsjf;lsjfo.. ;kj;lakjf;sljfs;lk ;kj;slkj WWWWWWWvirus. ((((((999999)))))))))))))
f Made in China. China Made made made made made made ma m sell me, Chi-chin.
In China Made Made Made In In In China V V V Made I. panda. pandemicVVVV.
n V V V Made Wuhan Vi.R.Us. O. Made China. Maaaaaaaaaa.Ay em dayyyin.
aaade. In Cha. I love veeeerus china. I la. laklak.ubo.virus. made. pray for US.
b virus cinasna. China ma made in chokena. sik.sick.sic.sic ol. 1 billion souls.
peeeke biurus. Pekkk byeru.s. . Ma;dk;alkjfd .dmfjkdf IIIIIIIIIII. XXXXXXX.
jdk . kdjlkjfd;lkf. tik. tak. tok. tik. ti. ti.tik. mde dame made china. win. win.
jdlksf. .sldf,s.ddn d,fms f;siChayyyyyyyyyyyyyyyy ((((((((0))))))))))))))))))))))
yyyyyyyynaaaaaaaaaaaaaa. Made.l Made. Made in China. Cover.help we die.
Cover-up. Cove.Err.U. madeinchinamadeinchinachinamadevirus. no help C.
P. made In china. Made in C. CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCc. /////????????
hina. China. Made. In. vi. Vi.siuU;mcUx999sixi. Si.gin.Pin.china. xixixi.je.je.je.
Vi. Veeeeerus. Made in China. Export Quality. Ex. Port. W. Made in Wuhan.
uw. Wuhan. Ms.dlfas. ma.de. made madamademade. Spam. Sapnish vi.r
us. Mideleeeeeeeeest. Vieeerus. Wushu virus. wuhanvirus. dfMade in China.*)@-
!?>}py. Made in china chain made min china. Bio.sdk;kdjfa dlkda*()&#)9. Censored.
Made in Tsina. Tsina Gawa Veeeeerus. 58ms0%!#d***kfjadfapotajasmowh@! O no!

Bahay, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Bahay

Roberto T. Añonuevo

Itinitindig ito upang wakasan ang langit
na maging kisame, at lagyan ng hanggahan

ang mararating ng simoy at sinag at ulan.
Lagyan ito ng mga mata at biglang didilat

ang panorama ng paligid na nilalayuan.
Lagyan ito ng bibig at hihigupin o lalamunin

nito ang mga nilalang na tumatangging
maging alipin ng alinsangan o halumigmig.

Lagyan ito ng dibdib, at magtatagpo sa wakas
ang bait ng loob at ang damdamin ng labas.

Lagyan ito ng sikmura, at mauunawaan
ang salo-salo na sumasarap sa pag-uusap.

Lagyan ito ng mga paa at tiyak makatitirik
sa mga gulód, o uuyamin ang mga alon.

Tanggaping iwinawaksi nito ang panganib—
sa anyo man ng hayop o kulisap o sinumang

nanloloob na sumusuway sa mga batas.
Uusisain mo ba ang seguridad nito’t tibay?

Sasagutin ka ng pawikan—na mapalupa
o mapalaot ay nasa likod ang kaligtasan.

Dito nabubuo ang tinatawag na pag-asa
kapag tinatanaw ang araw at mga bituin.

Pugad ng laway o kaya’y pugad ng langgam,
ito ang katwiran ng pagbigat ng daigdig.

Gaano man kalaki ang balangkas nito’y
kapalaran nitong maging basura o lason

sa paglipas ng panahon. Kayâ alagaan ito,
habang may haligi o ilaw na tuturingan.

Lilipas ang salinlahi, ngunit ang espasyo
nito ay magsisilang o maglilibing sa iyo

para manatiling diyos na nasa lupa, dahil
itinitindig ito upang wakasan ang langit.

Sa bayan ng patay, ni Habib Tengour

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Au pays des morts (extraits),” ni Habib Tengour ng Algeria
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Sa bayan ng patay (mga hango)

Tiresias: Bakit, o sawimpalad, iiwan ang liwanag, at lilisan upang makita
ang patay sa malupit na pook na ito?

Mga Anino 1

Lahat ng patay na ito

sino sa atin ang uusisa sa kanila

kailangan ba ng masaker
at mga luha
nang makita ang daan sa kailalimang babakasin para sa atin

maliban kung ang habagat na pumupunit sa atin
ang magpapalusaw sa ating bait

sa yugtong wala tayong pakialaman hinggil sa pagtatagpo

Mga Anino 2

Lahat ng patay na ito
aling pangalan ang tatawagin papasok sa bilog

nakaunat ang mga kamay sa dasal ng paghihiwalay
gayong nagbabantulot

hindi na tayo humahagulgol gaya ng nakagawian

kayraming tao ang namamatay bawat araw
kaya tumatanggi
ang ating mga puso na magdalamhati

ito ba ang pagbabanyuhay

Mga Anino 3

Lahat ng patay na ito
na hindi natin nakikita
kapalaran ba nila ang mamatay

mga babae bata kabataan matanda at sundalo
marami ang tulad ng kawawang Alpénor
na nabigong mapanatili ang balanse

mga peryodiko’y binibigyan minsan sila ng pitak
sa kabila ng sensura

sinasabing marami sila kaya nililimot natin

Mga Anino 10

Lahat ng patay na ito
na marahang tumatakas sa kanilang buhay
ano ang inihandog natin sa kanila sa panahong ito
nahuhubad ang mga salita upang isilang na tula
mga salitang pinigil ng panghihinayang o ibinitin
ng sindak sa harap ng ating paningin
noong unang panahon pa man gaya sa kawikaan
ang mga salitang ginagamit ay lumalabo sa atin
tatanungin minsan natin ang sarili hinggil sa pagdiriwang
ang ningning nito’y bigong sinagan ang kakatwang mithi sa gunita

Pangunungkán, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Pangunungkán

Roberto T. Añonuevo

I. Paghahanap
Nagugutom marahil ang mga diyos.
Nabubulabog ang ginintuang bukirin
sa laksang balang at sasambang tumatakip
sa buong liwanag ng araw.
Tinutugis ng mga gansa, itik, at bibe
ang pugad ng susô, kuhól, at linta.
Sinusundan ng anakonda ang mga bakás
at anino ng ligáw na manok at kambing.
At sa palumpong, tinitipon ng hantik
ang inugit na lamán ng isang kalabaw.
Dinadagit ng banog, banoy, at kasay-kasay
ang naglulundagang hito’t bangus sa lawa.
Humahalik sa lupa ang butiki’t nakikinig
sa pintig ng gumagalang gamugamo’t ipis.
Ilang ardilya ang manunulay sa tarundon
bago puksain ng nakaabang na bayawak?
Hinahawan ng antutubig ang kanlungan
ng biya’t langáray, at bumubuka ang bibig
ng buwaya sa nangangalisag na ilog.
Sinisinghot ng kaayaman ang mga sukal
upang mabatid ang nanlilisik na alamid.
Sinisibasib ng ilahas na putakti’t bubuyog
ang mahalimuyak na duklay at bulaklak,
at itinataboy ng anuwang ang mga kidang.
Nag-aalimpuyo ang hangin at lupa,
at nagtatagisan ang apoy at tubig.
Alumpihit sa gutom ang mga diyos ng daigdig.

II. Pagluluto
Kusina ang buong lawak ng daigdig:
Pinugot ang ulo ng munting tariktik
Ng punglo’t kutsilyo ng mga limatik.
Lumukso ang daga sa masel at dibdib.

Kinulob ng palad itong atang-atang
Bago pa ilatag sa mesa’t sangkalan;
Pigtal ang galamay ng pitong bangkalang
Upang ipanggisa sa sulak ng kalan.

Natuyo ang katas ng bayag ng baka
Paghalo sa lasa ng pigi ng usa.
Upang maiprito tulad ng gagamba,
Biniyak ang dibdib ng tulirong maya.

Nang durug-durugin ang musmos na kiti,
Nasunog ang pakpak ng mga paniki.
Dumapo ang bangaw sa pinggang napipi’t
Nabali ang buto’t kabang sa kawali.

Tinuhog ang ipis ng isang tenedor
At hinimay-himay ang igat at kuhol.
Uwak at palaka’y pinurga ng kastor
Binása ang atay ng pugateng baboy.

Nawindang yena’t binigti ang asno
Ng mga daliring mula eroplano.
Tinipon ang tungaw at sanlaksang kuto
Sa pusyaw ng mangkok at init-kaldero.

Matapos timbangin ang pugo at itlog,
Piniga’t niyugyog ang reyna ng pukyot.
Nang umaasó na ang tumpok ng uod,
Tumulo ang laway sa bibig ng diyos.

III. Pagkain
Maraming buntot ang iwinawasiwas
. . . . . . . . . .at nababahag ang mga titi o uri,
Maraming pangil ang binubunot
. . . . . . . . . .kapalit ng makamandag na dila,
Maraming balahibo’t matalim na kaliskis
. . . . . . . . . .ang naghuhunos na damit at alpombra,
Maraming bagwis ang itinitiklop ng punglo
. . . . . . . . . .upang bigyang katwiran ang baril,
Maraming hasang ang nalilinis o napipinid
. . . . . . . . . .kapalit ng akwaryum at de-lata,
Maraming insekto’t dinosawro ang tinitipon
. . . . . . . . . .upang maigayak sa diorama’t museo,
Maraming tao ang ipinaglilihi sa mga hayop
. . . . . . . . . .dahil asal-hayop ang may korona’t setro,
Maraming kabayo’t tandang ang ipinupusta,
. . . . . . . . . .at lumilipad ang salapi ng sugarol,
Maraming unggoy, daga’t pusa ang tinitistis
. . . . . . . . . .upang iangat ang siyentista’t mangmang,
Maraming diyos at alipin ang kumakain
. . . . . . . . . .at napupuno ang bituka ng likido’t lamán.

IV. Pagpipiging
Nagugutom pa ang mga diyos at maladiyos
at lumalabo ang mga mata ng di-kumakain.
Namimilipit ang mga talangka’t hinahablot
ang kamag-anak na alimangong gumagapang.
Nililingkis ng kobra ang pugad ng katipaw
at walang sisiw na bibilangin ang inahin.
Wala mang gadya’t halimaw na umuungol,
may tagak na umiitim kapag naghahanap
ng kalabaw, at may balaw-balaw na balisa
sa lahar at nuklear. Kumukupas ang bahaghari
at balát-hunyango, kayâ waring tumatawa
ang mga hayina sa mahabang magdamag.

Bumubulusok ang bulalakaw sa dagat
at nalulusaw ang pugita’t bituindagat.
Nagsasaliksik sa malalayong peninsula
ang mga pawikan, pating, at tambakol.
Paglundag ng lumba-lumba’t butanding,
may talipuso’t lambat na magtatagumpay.

Ano ang ikukumpisal ng libong kilyawan
sa humahaginit na bato’t mga punglo?
Nagpapahabaan ng dila ang tuko’t palaka,
at lumilisan ang kuliglig at mandadangkal.
Walang mahapunan ang mga balangkawitan.
Sino, sino ang inaawitan ng mga kutigpaw?

V. Pagtapik sa Tiyan
Kailangang dumighay, umutot nang malakas
ang mga diyos upang lubos na marinig
at madama ng lahat kiming nagugutom.
Kailangang tingalain ng mga kinakabagan
ang pagtinga sa ngipin at kabusugan.
Kailangang papintugin ang isip at tiyan.
Kailangang ibantayog ang isip at tiyan
at hayaang bumulag ng inggiterong paningin.
Hanggang sa pagninilay sa muling pagkain. . . .

Ngunit umaatungal ang bulkan at bundok
kapag hinahalukay ang atay ng mga lupain.
Dumadaluyong ang ilog, danaw, at laot
kapag sinusuyod ang pusod ng tubigan.
Lumalatay, pumapatay ang apat na hangin
kapag nagluluwal ng asido’t polusyon
ang mga abala-aburidong pabrika’t makina.
Pinaliliyab ng apoy ang balát at hininga
kapag nabubutas ang balabal ng kalawakan.

Kaya’t kapag marami na ang kumukulong tiyan,
kapag nagrerebelde na ang mga dila’t bituka
o nagpapakana ng digmaan ang puso’t utak,
kumakapit sa patalim ang mapuputlang labì
kahit pa managinip ng mga lagas na ngipin.
Aagawan muna ng hapag at ulam ang mga diyos,
ngunit dahil naubos, pineste’t pinagpistahan
ang lahat ng dapat makain—kinakailangang
itakda ang napakalawak, maringal na handaan
upang masimulang katayin, iluto’t lamunin
ang matataba, masesebong diyos ng daigdig.

1992

Paghahanap sa Panulaan, ni Carlos Drummond de Andrade

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Procura da poesia,” ni Carlos Drummond de Andrade                  ng Brazil
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Paghahanap sa Panulaan

Huwag sumulat ng tula hinggil sa mga pangyayari.
Walang isinisilang o namamatay sa harap ng panulaan.
Sa tabi nito, ang búhay ay estatikong araw
na salát sa init o liwanag.
Hindi mahalaga ang pagkakaibigan, kaarawan, insidente.
Huwag sumulat ng tula na may katawan,
ang lawas na ekselente, kompleto, at komportable’y
sumasalungat sa pagbuhos na liriko.
Ang iyong ngitngit, ang iyong ngiwî ng kaluguran o kirot
sa dilim ay walang saysay.
Itago ang iyong mga sentimyento,
na pasikot-sikot at nagsasamantala ng kalabuan.
Anumang iniisip o nadarama mo ay hindi pa tula.

Huwag umawit ukol sa lungsod mo; hayaan itong mag-isa.
Ang awit ay hindi andar ng makina o ang lihim ng mga bahay.
Hindi ito musikang nagdaraan, o ingay ng dagat sa mga kalye
na umiiwas sa hanggahan ng bulâ.
Ang awit ay hindi kalikasan
o mga tao sa kapisanan.
Walang saysay sa tula ang ulan at gabi, ang pagod at pag-asa.
Ang panulaan (na mabibigong mahugot sa mga bagay)
ay lumalampas sa subheto at obheto.

Huwag maging dramatiko, huwag manambitan,
huwag magtanong, huwag maglustay ng oras sa pagsisinungaling.
Huwag mainis.
Ang yate mong garing, ang diyamante mong sapatos,
ang mga mazurka mo’t panlalait, ang mga kalansay ng pamilya
ay walang saysay lahat, at naglalaho sa kurbada ng panahon.

Huwag isalaysay
ang malungkot mo’t inilibing na panahon ng kabataan.
Huwag mangatal sa pagitan ng salamin
at naglalahong alaala.
Anumang kumupas ay hindi tula.
Anumang mabasag ay hindi kristal.

Pumasok sa kaharian ng mga salita na waring bingi ka.
Naroroon ang mga tula na ibig na maisulat.
Natutulog ang mga ito ngunit huwag masiraan ng loob,
sariwa at panatag ang mga rabaw nitong wala ni biyak.
Pipi at nag-iisa, hawig yaon sa estado ng diksiyonaryo.

Mamuhay sa piling ng mga tula bago sulatin iyon.
Kung malabo, magtiyaga. Kung nakasasakít, kumalma.
Maghintay hangga’t maging ganap ang bawat isa
at magwasak nang may kapangyarihan ng mga salita
at nang may kapangyarihan ng pananahimik.
Huwag pilitin ang mga tula na lumayo sa limbo.
Huwag pulutin ang mga tula mula sa sahig.
Huwag purihin ang mga tula. Tanggapin ang mga ito
gaya sa pangwakas at tiyak nitong anyong
siksik na siksik sa espasyo.

Lumapit at pagnilayan ang mga salita.
Sa bawat mukha
na may libong lihim na mukha ng iba pang mukha,
at ni walang pakialam anuman ang iyong maging tugon,
mahina man o malakas, ang bawat isa’y nagtatanong:
Dala mo ba ang susi?

Pansinin:
Nagkakanlong sa magdamag,
sa mga yungib ng melodiya at diwain, ang mga salita.
Mamasâ-masâ pa’t kagampan sa pagtulog, ito’y
umaagos sa masalimuot na ilog at nababago sa paghamak.

Paniki, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Paniki

Tulang tuluyan ni Roberto T. Añonuevo

A
Lumulukob na dilim ang balita ng kamatayan, at gaya sa henétika ng asuwang ay hindi maunawaan kayâ kinatatakutan—na waring pagkasangkapan sa estadistika upang ilihim ang kabulaanan.

B
Walang tao sa lansangan, at kahit ang mga bayakan ay hindi dinalaw ngayong gabi ang punong tsiko sa aming bakuran.

C
Kumakain ka ng mga prutas at kulisap, at malimit, nalulunod sa tuba doon sa niyugan, at kung paano ka nagkakasakit ay isasalaysay ng lason sa mga ugat at balát na kami rin ang may kagagawan.

D
Mapanghi ang simoy? Nabibilaukan sa tae ang yungib? Matutulog ka, kasama ang iba pa, nang nakatiwarik, at dikit-dikit, na parang tinuturuan kami kung paano sisinupin ang init kapag mahaba ang taglamig.

E
Manghihiram ng mukha sa iyo si Batman, para sa kaligtasan ng bayan, at para sa aming nagiging libangan ang halina ng dilim. Gayunman, hihintayin namin kung kailan mo hihiramin ang aming pagmumukha—na parang tubigang inaangkin ng mga banyaga.

F
Sisisihin ka sapagkat ikaw ang ugat ng pandemikong trangkaso, at parang naririnig namin ang umaalunignig mong ik-ik-ik sa eksotikong kusina para sa mga gutóm na panauhin na ikaw ang pulutan.

At mayayanig sa halakhak ang paligid.

G
Alas-onse ng gabi, at parang di-mapakaling kabág ang mag-anak na walang makain sa hapag. At ang ultrasonikong alon ng bituka ang magtuturo sa lahat kung paano makararaos sa pamamagitan ng pagninilay at tumpak na paghinga.

F
Salamat sa iyo, at naunawaan namin kung paano kami mahalin ng mga politiko. Salamat sa iyo, at nakita namin kung gaano kagulo magpaliwanag ang pangulo. Salamat sa iyo, at nadama namin kung gaano kasalimuot ang pagpapatakbo ng gobyerno. Salamat sa iyo, at aliwan namin ngayon ang pakikinig sa radyo—na ang lahat yata ng nagsasalita ay eksperto sa kani-kaniyang kuwentong barbero.

G
Lumalayo ka, sampu ng iyong kalahi, tuwing papalapit nang papalapit kami sa iyong kinaroroonan. Ngunit ikaw at ikaw ang dapat sisihin, sakali’t wala kaming matagpuang gamot mula man sa basag na págang o kalbong bundok.

H
Pambihira ang iyong pandinig at pambihira ang paswit, at kung naririnig namin ang litanya ng iyong reklamo at hinihingi, masuwerte ka na kung maging palasyo mo ang maalinsangang bilibid.

I
Sa laboratoryo ng agham, isa kang halimbawa kung paano matutuklas ang homolohiya ng aming sakít. Ngunit ang sákit mo’y hindi kami ineeksperimento para sa lunas laban sa taglay na bigat ng iyong ilong at pakpak.

J
Pampatigas sa impotenteng libog, ikaw ang mahiwagang sopas upang humaba at lumawig ang aming salinlahi. O sadyang napakaikli ng aming titi para sa gayong kalaking pagkakamali.

K
Pumapasok ka sa aming panaginip, at ang eskarlata mong hulagway ang inaabangan naming kasaganahan o kabaitan o kapanatagan sa oras ng pagpanaw. Na kakatwang kabaligtaran ngayong nagbibilang kami ng mga agaw-buhay.

L
Ikaw ang bampira sa antigong kastilyo ng aming guniguni. Ngunit sa oras na kami’y mapukaw, asahan mong bangungot ang pagtugis sa iyo para maitanghal ka sa aming kayliwanag na museo.

M
Ano kung uminom ka ng dugo mula sa sugatang kambing o kalabaw? Higit na marami kaming napapatay araw-araw, at tumutungga ng mapupulang alak sa ngalan ng Negosyo at Digmaan.

N
Lumulusog ang aming pananim mula sa iyong dumi. At ang dumi mo’y nagpapakapal sa aming bulsa. Bilang pagkilala, iuukit ka namin sa mga alahas, itatampok na fatek sa dibdib, ibuburda sa sablay, ipapalamuti sa setro, at hahaba nang hahaba ang salaysay kung hindi ka namin wawakasan.

O
Ligaya kung tanawin ka namin, at tatangayin kami ng suwerte sa mga pook na hindi inaasahan. Hindi mo ba itatanong kung bakit nagluluksa ang mga bata’t matanda?

Maaliwalas na Gabi, ni Giuseppe Ungaretti

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “La notte bella,” ni Giuseppe Ungaretti ng Italy
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Maaliwalas na Gabi

Devetachi, 24 Agosto 1916

Anong awit ang umahon ngayong gabi
upang humabi
ng kristal na alingawngaw sa puso
sa piling ng mga bituin

Anong pista ang lumundag
mula sa nagagalak na puso

Naging sanaw ako
ng karimlan

Ngayon, gaya ng sanggol na sumisipsip
sa utong, ako’y kumakagat
sa espasyo

Ngayon, lasing na lasing ako
sa ninanamnam na uniberso

Eternal at Ennui, ni Giuseppe Ungaretti

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng dalawang tula ni Giuseppe Ungaretti ng Italy
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Eternal

Sa pagitan ng bulaklak na pinitas at ng isa pang ibinigay
ay ang di-maihayag-hayag na kawalan.

Ennui

Makararaos kahit ang gabing ito

sa gumagalang pag-iisa
ng patayon-tayong anino ng mga kawad-tren
sa mahalumigmig na aspalto.

Pinanood ko ang mga ulo ng mga tsuper
na lupaypay
at himbing na himbing.