apoy

Dito sa Tagsibol na Ito, ni Dylan Thomas

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Here in this Spring,” ni Dylan Thomas
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Dito sa Tagsibol na Ito

Dylan Thomas

Dito sa tagsibol na ito, lumulutang ang mga talà sa kawalan;
Dito sa ornamental na taglamig na ito
Ay bumubuhos ang lastag na panahon;
Inililibing ng tag-araw na ito ang ibon ng tagsibol.

Napipilì ang mga simbolo mula sa mga taon
Ng mabagal na inog ng mga baybay ng apat na panahon,
Sa taglagas ay nagtuturo ng tatluhang siklab ng apoy
At mga nota ng apat na ibon.

Nababatid ko ang tag-araw mula sa mga punongkahoy,
At inilalahad ng mga bulate, kung maaari, ang sasapit
Na mga bagyo ng taglamig, o ang paglilibing ng araw;
Dapat natutuhan ko ang tagsibol mula sa mga huni,
At mapiga ang mga aral ng linta ukol sa pagkawasak.

Higit na mahusay sa relo ang uod sa pagtukoy ng tag-araw,
At ang linta’y pumipintig na kalendaryo ng mga araw;
Ano ang pahiwatig sa akin ng eternal na kulisap
Kung sabihin nitong marahang naaagnas ang daigdig?

Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to extrajudicial killing. Uphold the human rights of all Filipinos, specially the poor and powerless!

Advertisements

Pangwakas na Bulaklak ng Taglagas, ni Edith Södergran

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Höstens sista blomma,” ni Edith Södergran ng Finland
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Pangwakas na Bulaklak ng Taglagas

Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Inihele ako sa duyan ng tag-araw,
Itinadhana akong magbantay sa simoy Nórdiko;
sumiklab ang mapulang apoy
sa aking maputing pisngi.
Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Ako ang pinakabatàng butó ng patay na tagsibol,
At napakadalȋng mamatay bilang pangwakas.
Nakita ko ang lawàng kahanga-hanga’t bughaw,
Narinig ko ang pitlag ng puso ng patay na tag-araw,
Walang ibang butil ang kalis ko kundi kamatayan.

Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Nakita ko ang mabituing rurok ng taglagas;
Kimkim ko ang liwanag sa malalayong dapugan,
At napakadaling sundan ang parehong daan.
Ipipinid ko ang mga lagusan hanggang kamatayan.
Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.

Stop weaponizing the law. Anti-drugs campaign should not be used to trample human rights. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to extra-judicial killing.

Ang bawat entrada ng iyong katawan, ni Julián Malatesta

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Cada entrada a tu cuerpo,” ni Julián Malatesta
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Ang bawat entrada sa iyong katawan

Ang bawat entrada sa iyong katawan
ay bagong paglalakbay sa kilalang teritoryo.

Sumasalubong sa akin ang tanawin ng sinaunang
kaugalian nang may maingat na seremonya.
Walang umaamin na bumabaha sa lansangan,
at sumabog ang lava sa piling ng mga amapola.

Wala ni babalâng senyales ng apoy . . .

Kailangan kong humangos tungo sa lagablab
at pabawahin ang apoy sa likod ng halimaw.

Biglang maririnig ang ritmikong hataw sa kasko’t
aalimbukay ang alikabok sa sibad ng mga kabayo.
Ang mga balát na kiniskis ng mga katutubo
ang pumukaw sa buong tribu.
Sakâ nagsipangaso kami nang nakahihingal.

Ngunit sa oras na magbalik kami, aking Mahal,
lalo kang nagiging malambing sa pagsisikap.
Sa mga kamay mo’t sa aking mga kamay,
marahan nating ipapasok ang hayop sa kulungan.

Make love, not war. No to illegal arrest. No to illegal detention.

Pagkaparool, ni Adonis

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Pagkaparoól

ni Adonis (Ali Ahmad Said Esber).
Salin sa eleganteng Filipino ni Roberto T. Añonuevo.

Namumuhay ako sa gitna ng apoy at ng sálot
Sa taglay na wika ko—na may píping uniberso.
Namumuhay ako sa hardin ng mansanas at langit
Sa unang pagkagalak at sa unang pagkalungkot
Sa mga bisig ni Eva
Isang maestro ng mga isinumpang punongkahoy
Isang maestro ng mga bungangkahoy,
Namumuhay ako sa gitna ng mga ulap at kidlat
Sa lumalaking bato, sa isang aklat
Na nagtuturo ng mga lihim at ng pagkaparoól.

apple tree nature branch blossom plant farm fruit leaf fall flower orchard food red harvest produce autumn fresh agriculture garden closeup juicy healthy flora season close up outdoors eating detail organic rose hip macro photography picking flowering plant rose family land plant

“Punongkahoy ng Apoy,” ni Adonis

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Punongkahoy ng Apoy

salin ng “Tree of Fire” ni Adonis (Ali Ahmad Said Esber) ng Syria.
salin sa eleganteng Filipino ni Roberto T. Añonuevo ng Filipinas.

Ang punongkahoy sa gilid ng ilog
ay lumuluha ng mga dahon.
Tinatabunan nito ang baybay
ng paulit-ulit na pigtal na patak.
Binabása nito sa ilog
ang hula ng apoy.
Ako ang pangwakas
na dahon na hindi nasisilayan ninuman.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . Nangamamatay
ang aking kababayan, gaya ng lagablab,
at ni walang naiiwang bakás.

Ang mga Titán, ni Friedrich Hölderlin

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Die Titanen” ni Friedrich Hölderlin mula sa Germany.
Salin sa eleganteng Filipino ni Roberto T. Añonuevo mula sa Filipinas, at nang may pagsasaalang-alang sa bersiyong Ingles nina Maxine Chernoff at Paul Hoover.

Ang mga Titán

Hindi pa panahon.
Hindi pa sila nakagapos.
At ang mga walang pakialam ay malamig
Hinggil sa usaping pang-anito.
Hayaang tuklasin nila ang palaisipan
Ng Orakulo. Samantala’y magaan kong
Iisipin ang yumao habang may mga pagdiriwang.
Noong sinaunang panahon, nangamatay
Ang mga heneral at magandang babae
At makata. Ngayon naman ay mga tao.
Ngunit nag-iisa ako’t

. . . . . . . . . . habang naglalayag sa karagatan
Ay tinatanong ng mababangong pulô
Kung nasaan na sila.

Dahil may kung anong taglay silang nananatili
Sa isinulat at sa alamat.
Maraming ibinubunyag ang bathala.
Mahabang panahong hinubog ng mga ulap
Ang nagaganap sa ibaba,
At ang sagradong gubat, malusog gaya ng anito,
Ay ibinaon nang malalim ang mga ugat.
Malagablab nang lubos ang yaman ng daigdig.
Wala tayong awit na makayayanig
upang palayain ang ating kaluluwa.
Uubusin nito ang sarili
Dahil ang makalangit na apoy ay hindi
Makatitiis ng pagkakabilanggo.
Kinalulugdan gayunman ng mga tao
Ang bangkete, at sa pagdiriwang
Ay kumikislap na perlas sa leeg
Ng babae ang kanilang mga mata.

Ang mga laro ng digmaan
. . . . . . . . . . At ang landas pahardin
Ay gunita ng kalampag ng mga bakbakan;
Ang mga humuhugong na sandata
Ng mga bayaning ninuno ay nakapatong
Nang panatag sa dibdib ng mga bata.
Ngunit umaalunignig ang mga bubuyog
Sa paligid ko, at kung saan humuhukay
Ang magbubukid ay doon umaawit
Ang mga ibon laban sa liwanag. Maraming
Tumutulong sa langit. Nakikita ang mga ito
Ng makata. Mabuting sumandig
Sa iba. Dahil walang makatitiis mabuhay
Nang mag-isa.

Dahil kapag ang abalang araw
Ang magsimulang magliyab,
At ang makalangit na hamog ay kumislap
Sa kadena, na maghahatid
Ng kidlat mula sa bukang-liwayway
Tungo sa sariling pinagmulan, kahit
ang mga mortal ay madarama
ang kadakilaan nito.
Kayâ sila nagtatayo ng mga tahanan,
At ang mga palihan ay labis na aligagâ,
At ang mga barko’y naglalayag nang pasalunga
Sa mga alon, at ang mga lalaki’y
Nakikipagbatian habang nakikipagkamay;
At iyon ang katanggap-tanggap sa daigdig,
At may katwiran kung bakit tayo nakatitig
Sa sahig.

Ngunit nakasasagap ka
Sa ibang paraan.
Dahil itinatadhana ng panukatang
Umiral ang kagaspangan
Upang mabatid ang kadalisayan.

Subalit kapag sumapit sa lupa
Ang unang sanhi
Upang magkaroon ito ng búhay,
Iniisip ng mga tao na ang makalangit
Ay bumaba sa kailaliman ng mga patay
At biglang sumaisip sa Maykapal
Ang walang hanggahang kahungkagan.
Hindi ako ang dapat magwika
Na ang mga bathala ay pahina nang pahina
Habang sila ay sumasapit sa pag-iral.
Ngunit kapag nagkagayon
. . . . . . . At naglaho
Gaya ng mga buhok ng ama, upang

. . . . .  Ang ibon ng kalangitan
Ay maipabatid ito sa kaniya. Kagila-gilalas
Sa pagkapoot, at iyon ang mahalaga.

Sendad

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Tunghayan ang katawan, at kung nagmumurang kamatis ka, maaaring madagdagan ng bilbil ang baywang, mabawasan ng newron ang utak, o kaya’y umaliwalas ang mukha na parang galak na galak sa magdamag na pagniniig. Mararanasan ang pananabik pagkaraan, ang pangangati at ang pagkagumon lalo’t ritwal na inuulit-ulit ang kabaliwan, at kung hindi magtitiis ay magwawakas sa huntahan ng mga palad ni Maria ang sumusukdol na pag-iinit. Kung pumuti man ang patilya at balbas, pahiwatig iyon ng panahon at pagkatuto. Titimbangin mo ang sarili sa harap ng salamin, titimbangin ang iniinom na gamot at inuubos na pagkain, susukatin ang presyon ng dugo at susukatin ang pasensiya ng puso, at magkakasiya ang iyong konsiyensiya na manaig sa ginhawa ng layaw. Pagtatakhan ka ng kabiyak, at bibiruin ng mga anak. Mauunawaan mo ang halina ng tagsalat sa mga disyertong rehiyon, at kung hindi ka titigil, maihahaka na ang iyong taba ay langis na nag-aangkin ng lihim na yaman at mineral, na ikaw at ikaw lamang ang makikinabang, habang iniihaw ang iyong pangungulila sa kailaliman, at tinitingala mo ang nangangabayong hulagway.

Tulang tuluyan © ni Roberto T. Añonuevo. 23 Agosoto 2011.
"La tumba del poeta" (Libingan ng makata), 1900, pintura sa oleo ni Saenz Pedro Saenz.

"La tumba del poeta" (Libingan ng makata), 1900, pintura sa oleo ni Saenz Pedro Saenz.

Pasiya

/ Roberto Añonuevo / 1 Puna

Nakatimo sa kaniyang ulo ang pinagmulan, at ang paglingon ay katumbas ng lungsod ng asin at pag-ulan ng mga bulalakaw. Siya, na naglandas sa hanggahan ng bawal, ang nakauunawa ng pag-ibig na hinaharang ng mga tabak at tinik na makamandag. Hinahatak siya ng dibinong tinig pakiling sa kaligtasan—para manahan sa bagong bahay at lumang buhay—kahit ang kumukutob sa kaniyang loob ay walang langit na hihigit sa kandungang sariwa’t tigmak sa mga hamog ng madaling-araw. Lumalakad siya ngayong nakatungo at nakatukop ang mga tainga, wasak ang budhi at mithi, habang ang mga mata’y nakapinid na tinatakasan ng mga luha. Nalango siya isang gabi kapiling ang dalawang anghel, at isinuko niya ang lakas sa kanilang nakapapasong dibdib. Lumingon ka, sabi ng kaniyang sintang maalat ang labì at sintigas ng bato, mahal na mahal kita; at siya’y walang nagawa kundi pisakin saka dukitin ang sariling mga mata bago lumingon nang duguan ang pananaw sa nagliliyab na lupaing dating sinisipingan.

“Pasiya,” tulang tuluyan ni Roberto T. Añonuevo © 25 Hunyo 2011.
Girodet-Mademoiselle-Lange-as-Venus-1798-590x1174

Binibining Lange bilang Venus, ni Anne-Louis Girodet de Roussy-Trioson (1767-1824)

Kasaysayan, ni Donald Hall

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng tulang “History” ng makatang lawreado Donald Hall.
Salin sa eleganteng Filipino ni Roberto T. Añonuevo.

KASAYSAYAN

Kapag dumulas ang patalim at humiwa nang malalim sa sangkalan,
habang kinakayas ang panundot o binabawasan ng litid ang buto,
wala siyang nadama nang umpisa, maláy lamang sa halos manhid
na guhit sa balát. Lagi niyang isinasaisip na sa isang tibok ng puso
ay maitutuwid niya ang mali at maiiwasan ang pagsambulat
ng kasunod na dugo: Ganiyan ang ugali ni Juvenis,
na malimit tandaan ang isinumpang mga hukbong nagmamartsa
habang papalayo sa lungsod, umiimbay ang malalaking bisig,
nananaginip na hihinto ang eroplano nang ilang pulgada sa batuhan,

gaya sa retrato ng isang eroplano. Sa aking tanging pangitain,
Ako, si Senex, ay panatag na hinihintay ang pamumuong lumilitaw
nang pabilog sa dulo ng daliri: —makinang, tiyak na tiyak, sagana.
Ngayon, habang inihahanda ang mga moog ko para sa mga taliba,
nasaksihan ko kung paano sunugin ng mga terorista ang mga atleta;
pinasabog ng mga terorista ang dating embahador ng pinatay
na punong ministro; sinentensiyahan ng mga terorista ang dinakip
na pangulo para sa mga krimen laban sa mga bata na hindi nila
gagawing ama o ina: Babarilin nila siya sa ulo at isisilid ang katawan
sa likod ng Hapones na sedan sa isang kalye ng gilid ng kalungsuran,
na ang mga makinang tiwali ng rehimen ay mang-uutas ng hininga.

May ilang bangkay na nakasilid sa hukay. Ito ang Pransiya.
Nakalabas ang mga sakong ng isa sa maruming dingding na hukay,
at litaw ang anit ng isa pa. Ang pinakanakahihindik naming nakita’y
ang abuhin, putol na bisig na may kamay, puting-puti at may suot
ng singsing na may tatak, na nakalabas mula sa dingding ng gago.
Saanman kami humukay para sa kaligtasan, nahuhukay namin
ang mga bangkay na higit sa amin kaysa Pranses. Kapag sumabog
ang mina, humahalo ang bulalo ng lamán sa ulop at usok para tandaan
ang aming mga puwesto. Mga piraso ng Pranses na napasabit
sa sanga ng punong mansanas. Mayo noon. Ito ang Vauquois.

Sa loob ng apat na dantaon at labing-anim na salinlahi, pinanatili ko
ang aking kastilyo habang ang mga tauhan ko’y naghuhurno ng tinapay.
Binantayan ng aking kawal ang salupungan ng mga ilog. Kapag lumatag
ang salot sa mga lansangan, o kapag ang lakas ng Aleman ay tumawid
ng ilog upang tigpasin ang mga kawal at kabayo, ang mga magsasaka
at baboy ay naghuhunos na ilahas sa mga dalisdis. Magugutom
ang tagtuyot, malulunod ang baha: Saka aahon muli ang tarik sa lambak.
Mag-iiwan ng mga kalansay ang mga mamamanà at mamamaril
sa Mababang Kanayunan. Pitong salinlahi ang nagtayo ng pader.
Sa sansiglo, mga pulahang buhok ang lalakad sa puwang ng dingding;

ngunit ang Danegeld ay mag-iipon ng mga suhol at ng mga moog.
Itatago ang mga repolyo kapag taglamig. Pahihinugin ang mga ubas
para sa alak. Mag-iimpok ng mga itlog ng ibon ang mga bata sa hapon
ng Hunyo. Ang mga pinutol na ensina para sa bubungan ng katedral
ay mag-iiwan ng mga buto para sa mga baboy ng gubat ng diyosesis;
saka tatayog ang mga ensina sa loob ng tatlong dantaon sa pag-aaruga
ng mga manggugubat, ama at anak, upang palitan ang mga poste
ng katedral na pawang inuk-ok ng mga bukbok. Ngayon, kapag lumipad
ang aking mga tagapangasiwa sa Chicago sa Martes at maghiwalay
sa Santo Domingo sa Miyerkoles at sunugin ang mga anak sa Huwebes

nang hindi inaalam na ang pangalan ng kanilang mga lola sa Biyernes
ay isinilang—tatangis sila, tutunggain ang Manhattan sa isang lagukan,
mangangatal silang nakabigkis sa mga kawad ng elektrod sa hapag.
Nang umupo siya sa trono, nagbuhos ng tuon si Juvenis sa mahuhusay
na pamamaraan ng pagsupil sa mga barbaro sa bisa ng mga ilusyon
ng paslit na maaaring maitatag niya ang mga permanenteng hanggahan.
Nang wakasan ng kaniyang Reichmarschall Hanno ang Rhine, inatasan
siya ni Juvenis na hanapin ang maipagtatanggol, matatag, subok na daan
mula sa Cornwall hanggang Cathay: Mga latang kahon na nagsisilid

ng halimuyak ng tsaang Lapsang Souchong. Binuo nina John Hall
at Spartacus ang plutonium dahil sa pag-ibig, at lumikha ng aparato
upang pabalikin ang kasaysayan ng ilog. Hinagupit ni Titus Manlius
at pinugutan ng ulo ang sariling anak para sa suwail na kabayanihan.
Pinasan namin si Bhutto patungo sa bibitayan nang sakay ng istretser.
Tumitimbang siya ng walumpu’t pitong libra, na sapat na timbang;
tinanong niya ang berdugo kung puwedeng pabilisin ang pangyayari.
Payak lamang ang aming layong imperyal at payak ang mga motto:
Kapayapaan para sa Eternidad, Di Kalayaan bagkus Kaayusan.
Samantala, bilang pangulo-emperador, ako, si Senex, ay gagamit

ng mga angkop na pagpapabalam at pamimili para maisakatuparan
ang pamamahala: Ito ang mga alituntunin ng alituntunin.
Kung ano ang itinuturing na sagot noon ng ating kabataan, kung ano
ang tawag ng ating mga tagapag-ugnay sa publiko na “Tagumpay
ng Demokrasya,” o “Katalinuhan ng mga Pinunong Militar,”
ay pangharang lamang. Kapag inihinto natin ang suplay sa ating kampo
na kubkob doon sa Bughaw na Nilo, makakamit ang petrolyo at trigo
para sa kampanya sa Manchuria; hindi naging hadlang ang Masada
o ang Moog. Binigti natin ang Vercingetorix para bilhin sa kalahating
taon. Kung ang laksang pamumugot ng ulo ay makapagdudulot sa atin

ng dantaong tagsibol ng mga butil, ng masaganang daloy ng tubig
sa mga akwedukto, at ng paglusog ng mga baka sa bawat tagsibol,
sino ang hindi magluluwag ng pamalo at maghahasa ng palakol?
Sinunog ng Griyegong apoy ang mga Saracen sa kastilyo ng Byzantium
at sa mga latian sa parehong panahon ng pagsalakay at pag-urong—
gaya ngayon sa maasim na sanaw na bumilaok sa biya; gaya ngayon
na namatay ang panggabing ibon na hindi nabuo sa manipis na itlog.
Tuwing nag-aaklas ang taumbayan laban sa mga tagapagpahirap
at salarin, ang mga tagapagpahirap at salarin ay tumatayo para angkinin
ang kanilang puwesto, at minamasaker ng mga Bughaw ang Lungti.

Inaalipin muli ng mga lalaki ang mga babae at pinuputol ang kamay
ng pulubi at itinatali ang pulsuhan ng bakla sa isang poste at papaslangin
siya sa piling ng mga puta at propitaryo. Ang aming dating punong ministro
ay pinatay ng isang hurista na minasinggan nang lubos ang sikmura.
Nagpahatid ng pabatid ang aming pinuno sa Arbiter, ang kaniyang tapat
na tagapayo, na hiniwa ang kaniyang pulso noong naliligo at habang
kausap nang may katusuhan ang kaniyang mga kawani. Yumao
rin siya nang mabilis: Binendahan ng mga alipin ang kaniyang pulsuhan.
Nagunita ang layon pagsapit ng liwayway, tinanggal niya ang gasa.
Pinapugutan ni Tiberius ang anim na Hudyong Doktor.

Sa Palmer Canyon, ang mga limon sa mga pinatubigang bukirin
ay paliit nang paliit ang paglaki. Heto ang libingan ng Republika,
ang himlayan nina Erasmus at Hume, ang Florentinong ginto at asul,
ang katawang marmol ni Donatello, ang mga libingan ng mga salapi
at kalayaan. Umaangat ang matatangkad na barbaro, ang hukbong musmos
ng pasibong katangahan. Ako, si Senex, pangulo at emperador, sumisipat
nang may katarata, ay nabatid na ang apoy na Griyego ay pansamantalang
napigil lamang ang pagsalakay ng mga Vikingo at Turko at Bolshevik,
na pawang inaakyat ang mga moog nang may masisidhing pagkapoot
at humihiyaw para mandambong papasok sa mumunting dahon ng bintana.

Ang Politika ng Kariktan

/ Roberto Añonuevo / 1 Puna

Tulang tuluyan ni Doreen Stock
Salin sa eleganteng Filipino ni Roberto T. Añonuevo

ANG POLITIKA NG KARIKTAN

Tumayo ang paboreal sa hardin at ibinukad ang kaniyang pag-ibig sa mga pamaypay ng liwanag. Sinundan ng mga balahibo nito ang landas ng nasabing pag-ibig sa pabi-pabilog na nakagugulat na ningning na taliwas sa kulay ng apoy.

Sumagi sa kaniya, habang nakatindig sa ilalim ng bukang-liwayway, na waring may kung anong nagdurusa sa kaniyang sakop. Nabatid niya ito sa alimbukay ng mga alikabok doon sa kinatatayuan niya.

Isang lalaki ang ibinilanggo sa kubo ng puting sinag.

Maraming kamay ang nakahawak sa kaniya. Ang ilan ay mula sa kaniyang mga kaibigan. At ang ilan ay mahaba, malamig, di-pantao, at abstrakto.

Nagtagumpay sila.

Nagawa ng mga kamay na hilahin siya mula sa selda at pawalan nang hubad, kayumanggi, at nagsusumamo sa paanan ng Madonna.

Nagkulay alabok ang mukha ng babae at siya’y napaiyak.

Ang kaniyang kinayas na mga galang-galang at kamay, at mga daliring nakaunat na tila pandama sa simoy, ay nangalaglag. Napahiga ang lalaki sa lupa sa gitna ng mga basag na handog. Lumuha siya. Napoot. Lubos na nanahimik ang kaniyang kaluluwa sa anyo ng mga bagabag na awit.

Tatawagin natin ang tunog na ito na mga luha, silakbo, at awitan.

Tinawag niya iyong mga panalangin.

Hinuli nila ang paboreal habang ito’y nakatayo, at tahimik, sa hardin. Alam nito ang dapat gawin, at sa walang hanggang lambot at kirot na dumaloy sa kaniyang katawan sa anyo ng apoy, hinayaan niya ang bawat maningning na balahibo na malaglag sa alabok.

Dahil hindi niya nadanas ito noon, nagulat siya kung gaano katagal iyon.

At sa wakas, naging lastag ang kaniyang buntot.

Nadama niya ang pagkapahiya.

Wala nang magagawa pa kundi pumihit sa kanan ng landas ng hardin at lumungayngay hanggang ang kaniyang mga koronang balahibo ay magkulay alabok din. At wala nang magagawa kundi matutong lumakad at mabuhay sa ganitong bagong kalagayan.

“Ay, maaari bang malaman,” sambit niya, “kung ano ang aking nabili.”

Umalimpuyo ang hangin sa ilalim ng handog at tinangay ito. Habang nakikipaghabulan ang mga balahibo sa tadhana nito, dalawa sa mga kaibigan ng lalaki ay lumapit sa kinahihimlayan niya sa pagitan ng mga biyak na kamay ng madonna.

Tinitigan nila ang mukha ng dilag.

Itinayo nila siya sa lupa, at gaya ng mga binatang nasa baybay-dagat ng kasiyahan na amoy-uling at dagat ang mukha ay idinuyan nila siya nang isa, dalawa, tatlong ulit sa hangin, at ibinagsak sa alabok na kinahihimlayan ng kanilang kaibigan.

Nabasag ang madonna at humiwa sa laman ng lalaki ang mga basag na piraso.

Kinuha niya sa ganitong paraan ang babae, mula sa alabok, at ang katawan nitong durog at basag ay pumaloob sa kaniyang dumurugong laman.

Gumulong sila pababa sa libis tungo sa malambot na prado ng bagong sibol na damuhan.

At nang biyayaan ng paningin ang paboreal, nakita nito ang lalaki at babae na nagtatalik sa lawas ng talahibang lumalawiswis sa ibabaw nila na may bughaw at lungti, lila at itim, at kumikislap sa sinag ang paningin.

At malugod itong lumakad sa hardin. At nagsimulang tumuka sa lupa. At kumain.

"Ang Paboreal at ang mga Kalapati sa Hardin"

"Ang Paboreal at ang mga Kalapati sa Hardin" (1888) pintura ni Eugene Bidau.