panitikang pandaigdig

Bigo akong nangingibang-bayan, ni Abdellatif Laâbi

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “En vain j’émigre,” ni Abdellatif Laâbi ng Morocco
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Bigo akong nangingibang-bayan

Bigo akong nangingibang-bayan
umiinom ako ng kape sa bawat lungsod
at nilulunok ang nababatong mukha ng weyter
Ang halakhak sa kabilang mga mesa
ay binubulabog ang musika ng gabi
Isang babae ang naglakad sa huling pagkakataon
Bigo akong nangingibang-bayan
at tinitiyak ang sariling alyenasyon
Tanaw ko ang parehong gasuklay na buwan
pagtingala sa kung saang langit
at ang mapaggiit na pananahimik ng mga bituin
Nagsasalita ako sa sari-saring wika at panawagan
ng iba’t ibang hayop kahit pa natutulog
Ang silid kung saan ako nagigising
ay ang parehong silid noong ako’y isinilang
Bigo akong nangingibang-bayan
Umiilap sa akin ang lihim ng mga ibon
gaya ng pagkamagneto ng aking maleta
na kusang nagbubukas nang bigla
sa bawat antas ng mga paglalakbay

Advertisements

Ang mga Ikon, ni James K. Baxter

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna
Salin ng “The Ikons,” ni James K. Baxter ng New Zealand
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Ang mga Ikon

Matigas, mabigat, mabagal, madilim
O yaon ang nabatid ko, ang mga kamay ni Te Whaea

Na tinuturuan akong yumao. Sasapit pagkaraan ang gaan
Kapag ang puso’y nilusaw ang di-makatarungang pag-asa

Para sa natatanging trato. Ngayon, bitbit ko ang balde
Sa binakurang bukirin ng mga musmos na damo,

Na maselan gaya ng malalapad na dahon ng pakô,
at naghahanap ng mga kabute. Sandosena ang nakita ko,

mumunti ang karamihan at kinain ng mga uod ang iba,
Ngunit isasahog ko pa rin sa sopas. Napakatagal na

Mula nang bumagsak ang mga dakilang ikon,
Diyos, Maria, bahay, sex, panulaan,

Alinman ang ginagamit ng ibang tao bilang tulay,
Para tawirin ang ilog na iisa ang pampang,

Kahit ang ngalan mo’y paraan ng pagsasabing—
‘Ang puwang sa loob ng abrigo’— ang dilim na tinawag

Kong diyos, ang dilim na tinatawag kong Te Whaea,
Paanong isasalin ang bughaw, payapang langit ng gabi

Na nilalagusan ng eroplano, gaya ng putakti o baldeng
Tangan, tungo sa kung saan? Naghanap ako ng kabute

Sa mga parang, at bumigwas ang kamao ng pananabik
Sa aking puso, hanggang walang maaninag sa dilim.

Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. Uphold human rights at all costs! The train of change is coming.

Ang mga Tuta, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Ang mga Tuta

Roberto T. Añonuevo

Walong tuta ang nananaginip ng mga utong,
ito ang haka mo, at ang gatas ay napakalayong
pantalan na dapat tawirin — sa kisapmata.

Umihip ang simoy, at mula sa alimbukay
ng alikabok ay tumatakbong naghahanap
ang isang aso,
na sa iyong tanaw ay naging tao,
at ito ang paraiso sa mga supling ng lupa,
o kung hindi’y bunganga ng impiyerno.

Umiiyak ang mga tuta, at umiiyak
ang lupa na yumayanig wari dahil sa awa.
Mga bulag silang nilalang na gumagapang.

Tumalikod ka ngunit naririnig mo ang tahol
ng paghangos at pagkalinga.
Ang tahol ay paos, at tumatagos sa balát.
Maya-maya’y umalulong ang karo ng dyip.
Lumakad ang nagdadalamhating mga gulong,
at sa bodega ng iyong gastadong guniguni
ay pumaloob ang mga nagugutom na hayop.

Kinusot mo ang iyong paningin.
At nang buksan mo ang kalooban sa tagpo,
ang mga tuta’y iba-iba ang kulay sa malay.

Parang tao, wika mo, na alipin ng burukrata
o pangulo, at naghahanap ng pangako ng gatas
at pulut upang makaraos sa gutom at pangamba.
Ngunit ang gayong kuro-kuro ay kalabisan
sapagkat walang pakialam ang mga hayop
sa pagtitindig ng burukrasya at politika,
at hinding-hindi sasawsaw sa agawan ng poder.

Kinusot mo muli ang iyong paningin.
Gumapang ang walong tuta sa walong daan
tungo sa sariling kaligtasan, at higit kang nalito.

Ang walong tuta, sa pakiwari mo, ay kapatid
mong iniwan sa kangkungan isang gabi,
habang gutom na gutom ang kalan,
at kumikislap ang patalim sa paminggalan.
Nauulinig mo ang sumisiyap-siyap na motor.
Naghahalakhakan ang mga lasenggo,
at ang hapag ay nabuburyong sa liwanag
mula sa mga berso ng makatang San Miguel.

Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to kidnapping. Uphold the human rights of all Filipinos, specially the poor and powerless!

Dito sa Tagsibol na Ito, ni Dylan Thomas

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Here in this Spring,” ni Dylan Thomas
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Dito sa Tagsibol na Ito

Dylan Thomas

Dito sa tagsibol na ito, lumulutang ang mga talà sa kawalan;
Dito sa ornamental na taglamig na ito
Ay bumubuhos ang lastag na panahon;
Inililibing ng tag-araw na ito ang ibon ng tagsibol.

Napipilì ang mga simbolo mula sa mga taon
Ng mabagal na inog ng mga baybay ng apat na panahon,
Sa taglagas ay nagtuturo ng tatluhang siklab ng apoy
At mga nota ng apat na ibon.

Nababatid ko ang tag-araw mula sa mga punongkahoy,
At inilalahad ng mga bulate, kung maaari, ang sasapit
Na mga bagyo ng taglamig, o ang paglilibing ng araw;
Dapat natutuhan ko ang tagsibol mula sa mga huni,
At mapiga ang mga aral ng linta ukol sa pagkawasak.

Higit na mahusay sa relo ang uod sa pagtukoy ng tag-araw,
At ang linta’y pumipintig na kalendaryo ng mga araw;
Ano ang pahiwatig sa akin ng eternal na kulisap
Kung sabihin nitong marahang naaagnas ang daigdig?

Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to extrajudicial killing. Uphold the human rights of all Filipinos, specially the poor and powerless!

Ang Saglit, ni Jorge Luis Borges

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “El Instante,” ni Jorge Luis Borges
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Ang Saglit

Saan patúngo ang mga siglo, na ang pangarap
ng mga espada ang pinangarap ng mga Tartar,
na pinaglatagan ng mga moog na matitibay
na may punongkahoy ni Adan at ibang tuód?

Nag-iisa ang kasalukuyan. Ang gunita’y
nagtitindig ng panghalili sa panahon at linlang.
Ito ang karaniwang gawa ng oras. Ang taon
ay hindi nalalayô sa banidosong kasaysayan.

Sa pagitan ng madaling-araw at gabi’y bangin
ng mga hinagpis, ng mga liwanag, ng kalinga;
ang mukhang tumititig sa mga pagod na mukha

na sumasalamin sa gabi ay hindi magkapareho.
Ang panandaliang ngayon ay marupok at eternal;
hindi makahihintay ang ibang Langit o Impiyerno.

Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to kidnapping. Uphold the human rights of all Filipinos, specially the poor and powerless!

Sabong, ni Hieu Minh Nguyen

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna
salin ng “Cockfight,” ni Hieu Minh Nguyen
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Sábong

Nakatagpo ko minsan ang aking kuya
sa isang munting nayon sa Vietnam
at nang magkita kami
ay sinunggaban ang aking munting bisig
at kinaladkad ako doon sa kahuyan
sa likod ng kaniyang bahay
na ang pangkat ng mga lalaki
na may itsura ng aming tatay
ay nangakapaikot sa tupada, sumisigaw
habang ang dalawang tandang
na ang mga tuka’y may bagsik ng kawil
na nakateyp doon, ay tinuka
at pinupog ang bawat isa hanggang
mawakwak ang lamanloob,
sakâ palitan ng dalawang malilinis
na manok, na ang isa’y sa kapatid ko.
Ang isa pang manok na pag-aari ng mamà,
na ibinulong sa akin, ay bingi
ngunit mabagsik. Binanggit niya sa akin
na tumatawag nang long distans mula Amerika,
kada linggo, ang aming tatay sa kaniya.
Hindi ko lubos maisip kung paano nila
nakikilala ang mga tandang sa isa’t isa
yamang nabahiran ng dugo ang mga pakpak
na sintingkad ng borgonya.
Sinabi ko sa kaniya kung paanong si tatay,
na naninirahan nang tatlong milya ang layo sa amin,
ay umiiwas ng tingin kapag nasa mga palengke.
Alam kong ito ang nagpapasaya sa kaniya.
Gayunman, hindi siya nakihiyaw,
nang maghiyawan ang madla, nang bumagsak
ang isang tandang sa lupa nang laslas ang leeg.
Alam kong siya ang nanalo
dahil sa paraan niya ng pagkukubli ng ngiti,
kung paano niya kinubra ang panalo
sa mabalasik na kamay ng isang sabungero.
Natutuhan ko kung paano maging kapatid
sa panonood ng mga tandang
at kung paanong sa umpisa’y panatag
ang simoy, hanggang ipakilala sila sa isa’t isa
at batid na nila ang magaganap:
Isa lámang ang dapat na manaig, at matitirá.

Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to extrajudicial killing. Uphold human rights at all costs.

Kung hangad mo ang pag-ibig, hayaan ang kabig ng dibdib, ni María Mercedes Carranza

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna
Salin ng “Si quieres amor que siga sus antojos,” ni María Mercedes Carranza ng Colombia
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo ng Filipinas

Kung hangad mo ang pag-ibig, hayaan ang kabig ng dibdib

Nalimot ko na ang lahat ng pangalan,
ang mga pangalan ng aking yumao at  mga anak.
Hindi ko makilala ang halimuyak ng aking bahay
o ang tunog pagpihit ng susi sa kandado ng pinto.

Hindi ko maalala ang taginting ng itinatanging boses,
ni hindi makita ang mga bagay na aking tinitingnan.
Nagwiwika ang mga salita nang hindi ko maintindihan,
ako ang estranghera sa matatalik na lansangan,
at walang ligaya o pighati ang makasusugat sa akin.

Binura ko ang aking apatnapung taon ng kasaysayan.
Mahal kita.

Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to extrajudicial killing. Yes to human rights whatever it takes.

Pangwakas na Bulaklak ng Taglagas, ni Edith Södergran

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Höstens sista blomma,” ni Edith Södergran ng Finland
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Pangwakas na Bulaklak ng Taglagas

Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Inihele ako sa duyan ng tag-araw,
Itinadhana akong magbantay sa simoy Nórdiko;
sumiklab ang mapulang apoy
sa aking maputing pisngi.
Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Ako ang pinakabatàng butó ng patay na tagsibol,
At napakadalȋng mamatay bilang pangwakas.
Nakita ko ang lawàng kahanga-hanga’t bughaw,
Narinig ko ang pitlag ng puso ng patay na tag-araw,
Walang ibang butil ang kalis ko kundi kamatayan.

Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Nakita ko ang mabituing rurok ng taglagas;
Kimkim ko ang liwanag sa malalayong dapugan,
At napakadaling sundan ang parehong daan.
Ipipinid ko ang mga lagusan hanggang kamatayan.
Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.

Stop weaponizing the law. Anti-drugs campaign should not be used to trample human rights. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to extra-judicial killing.

Ang Bata na may Retrato, ni Kyriakos Charalambides

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng tula ni Kyriakos Charalambides ng Cyprus
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Ang Bata na may Retrato

Ang bata na may hawak ng retrato,
ang retratong may lalim ng paningin niya
at nakabaligtad, ay nakatitig.

Pinaligiran siya ng madla; at nakatimo
sa mga mata niya ang munting retrato,
na malaking pasanin o ang kabaligtaran,
malaking pasanin sa tingin ngunit kayliit
kung isasabalikat, at higit na maliit
kapag nasa kaniyang kamay.

Nasa gitna siya ng madlang humihiyaw
nang pahimig, at tangan niya ang retrato
nang pabaligtad; bumagabag sa akin ito.

Nilapitan ko siya’t sumenyas ng mga kaanak
niya, o ng mga arko at tinig na pumirmi
sa panahon at lubos na walang tinag.

Ang retrato ay kahawig ng kaniyang ama.
Iniunat ko iyon nang patuwid, ngunit nakita
kong nakatiwarik pa rin ang lalaki.

Gaya ng hari, ng sota, at ng reyna,
na kapag binaligtad at tinanaw, ay tuwid
pa rin ang itsura, ang lalaking ito,
kapag tiningnan nang tuwid, ay ano’t
nakatiwarik at matiim na nakatitig.

Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. Uphold human rights at all costs.

Limitasyon ng Pag-ibig, ni Affonso Romano de Sant’Anna

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna
Salin ng “Limites do amor,” ni Affonso Romano de Sant’Anna ng Brasil
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Limitasyon ng Pag-ibig

Kondenado ako na ibigin ka
sa aking mga limitasyon
hanggang mapagal ako’t lalong masabik
sa lubos na pag-ibig, malayà sa mga bakod,
pinag-aalab ng loob, nagsasákit,
tungo sa iba pang pagmamahal,
na iniisip mong ganap, at magiging ganap
sa kabila ng iyong limitasyon sa búhay.

Hindi nasusukat ang pag-ibig
sa malayang pagtungo sa mga plasa
at inuman, na pawang mga hadlang.
Totoo na ito’y mabuti’t minsan ay maringal.
Ngunit kung ang isa’y umiibig sa ibang paraan,
na walang katiyakan, ay ito ang misteryo:

Ang walang limitasyong pag-ibig ay limitado
kung minsan, at ang bawal na pag-ibig
kung minsan ang siya pang may kalayaan.

Yes to human rights, even if it means changing the corrupt system. No to illegal arrest. No to illegal detention.