panitikang pandaigdig

Arawang Pitak, ni João Cabral de Melo Neto

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Espaço jornal,” ni João Cabral de Melo Neto ng Brazil
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo ng Filipinas

Arawang Pitak

Sa arawang pitak,
nilulunok ng anino ang kahel at ang kahel ay lulundag sa ilog, na hindi talaga ilog,
bagkus dagat na umaapaw sa aking mga mata.

Sa arawang pitak
na bunga ng orasan, nakikita ko ang mga kamay
hindi mga salita; napanaginip kagabi ang babae, at napasaakin ang babae at isda.

Sa arawang pitak,
nalilimot ko ang bahay at dagat
nauupos ang gana ko’t gunita. Walang silbing nagpapatiwakal ako sa arawang pitak.

Advertisements

Mga buhok ng mga bata, ni Gabriela Mistral

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Los cabellos de los niños,” ni Gabriela Mistral ng Chile
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo ng Filipinas

Mga Buhok ng mga Bata

Malalambot na buhok, buhok na taglay ang lahat ng kalambutan ng daigdig: kung wala kayo sa aking kandungan, anong seda ang aking kalulugdan? Kay tamis ang paglipas ng araw dahil sa gayong seda, kay tamis ang pagkain, kay tamis ang antigong pighati, kahit sa ilang oras na dumulas yaon sa pagitan ng mga kamay.

. . . . . . .Idampi yaon sa aking pisngi; ipaikid-ikid yaon, gaya ng mga bulaklak, sa aking kandungan; hayaang itirintas ko iyon upang pabawahin ang aking kirot, upang palawakin ang liwanag na abot nito habang unti-unting nauupos sa sandaling ito.

. . . . . . .Kapag nakapiling ang Diyos isang araw, hindi ko ibig na paginhawin ng mga pakpak ng anghel ang mga gasgas sa aking puso; ibig kong isaboy sa bughaw na langit ang buhok ng mga bata na aking minamahal, upang hayaang hipan yaon ng simoy padampî sa mukha ko nang walang hanggan!

Mga Pating ng Greenland, ni Torkilk Morch

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Greenland Sharks,” ni Torkilk Mørch ng Greenland
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Mga Pating ng Greenland

Mababagal ang mga ito, at sumisisid nang napakalalim,
saka inaabatan nang mahúli nang lubos ang ibig. Ang karne
ng pating na ito ay lason. Oo, lason. Ngunit ano ang nagtulak
sa desperadong mangingisda o sa kaniyang kabiyak, na kahit
nasaksihang masawi ang mga kapitbahay, ay nagpatuloy,
at naisip na kung inilaga lámang ang lamán nang ilang ulit,
o marahil kung idinaing yaon at iniluto pagkaraan para kainin
ay makaiiwas sa peligro? Totoo: naisasagawa ang kapuwa
metodo, ngunit ano-ano ang matitinding pangangailangan
para mapilitang gawin ang mapanganib na eksperimento,
tulad ng pagkakamit ng kung anong pambihirang talino?

Si Sultan Murati at ang Albanés, ni Fatos Arapi

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Sulltan Murati dhe Shqiptari,” ni Fatos Arapi ng Albania
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Si Sultan Murati at ang Albanés

Nakasakay noon sa kabayo si Sultan Murati
at minasdan ang isang bilanggong nakabigkis
ang mga kamay at paa:
ang anyong tumanda, ang mga sugat at pilat,
ang mga tanikala. . .
“Albanes!” usisa niya, “bakit ka naghihimagsik
gayong makapamumuhay nang maalwán?”
“Padishah,” tugon ng bilanggo, “sapagkat
ang bawat tao’y may langit sa kaniyang dibdib
na malayang nililipad ng langay-langayan!”

Ang Limang Daliri ng Kamay, ni Aloysius Bertrand

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Les doigts de la main,” ni Aloysius Bertrand ng France
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Ang Limang Daliri ng Kamay

Ang kagalang-galang na pamilya, na hindi nabangkarote ang ni isang kasapi, at ni isa’y hindi binitay.
—Ang Angkan ni Jean De Niville

Ang hinlalakí ay Flamenco na may-ari ng kabaret—mataba, malibog, at magaspang magbiro, naninigarilyo sa tabi ng kaniyang pintuan at sa ilalim ng paskil na naghahayag ng mga serbesa ng Marso na doble kung sumipà.

Ang hintuturò ay ang kaniyang asawang mukhang daga na sintigas ng lumang tuyô, na tuwing umaga’y sinasampal ang kaniyang katulong na pinagseselosan niya, at mahilig humimas sa bote ng alak.

Ang hinlalatò ay ang kanilang anak, ang mapusók na binatang naging sundalo sana kung hindi naging tagatimpla ng alak, at naging kabayo sana kung hindi naging tao.

Ang palasingsingan ay ang kanilang anak na babae, ang maanyubog ngunit tusong si Zerbina, na naglalakô ng kaniyang engkahe sa mga dalaga, ngunit umiiwas ngumiti sa mga kabalyero.

At ang hinliliít, at sakít ng kalingkingan, ang bunso sa pamilya at sutil bukod sa iyaking paslit, na palaging nakabuntot sa kaniyang ina, at waring sinagpang ng mga pangil ng manananggal.

Kapag pinagsama-sama, ang limang daliri at ang kamay ay makapagbibigay ng lumalagapak na sampal sa dangal doon sa mga hardin ng kagalang-galang na lungsod ng Haarlem.

Musang, ni Roberto T. Añonuevo

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Musang

Roberto T. Añonuevo

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . .Para kay Tatang

Umakyat sa huklubang punongkahoy
ang anino
. . . . . . . . . . . . .  . . . at tumitig sa panganorin.
“Mapalad ang nagugutom, sapagkat. . .”
Umihip ang simoy na sinlansa ng daga,
at natanaw ng uwak na umiikot sa langit
ang hapunan.
. . . .. . . . . . . . . . . .Umalingawngaw ang siyap
ng mga maya sa ilang,
. . . . . . . . . . sakâ umambon nang di-inaasahan.
Lumawiswis ang mga lungtiang kawayan
na kung makatatakbo’y magsisipagtago
sa mga bakás ng dugo,
. . . . . . . . . . . .  . . . . . at maya-maya’y bumuwal
sa sagingan ang mga payat na hulagway.
Pigil-hiningang tumitig ang anino
tungo sa kaluskos
. . . . . . . . . . . . . . . . . .  dahil sa udyok ng bituka,
at ibinuka-sara ang mga panga.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .Nakiusyoso ang bayawak
mula sa natutuyot na batis.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagkuwan, nagtilaukan
nang sabay-sabay ang mga ulupong
na nakatatô sa dibdib,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .sumitsit ang mga kuliglig,
at di-naglaon, nagsimulang lumakad-lakad
 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ang mga bundok
sa guniguni—na tila sakay ng naglalagablab
na Sputnik.

Giyera at Igos, ni Miguel Hernández

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Tristes guerras,” ni Miguel Hernández ng España
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Kay lungkot ng mga digma

Kay lungkot ng mga digma
Kung salát sa pag-ibig ang paggawa.
Kay lungkot. Kay lungkot.

Kay lungkot ng mga armas
Kung napalayo sa mga salita.
Kay lungkot. Kay lungkot.

Kay lungkot ng mga tao
Kung hindi mamamatay sa pag-ibig.
Kay lungkot. Kay lungkot.

Image result for philippine american war pictures

Salin ng “Como la higuera joven,” ni Miguel Hernández ng España
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Tulad ka ng batang igos

Tulad ka ng batang igos,
Na nupling sa mga buról.
Kapag ako’y napadaan,
Humuhugong ka sa simoy.

Tulad ka ng batang igos,
Marikit, nakabubulag.

Tulad ka ng punong igos,
Tulad ng tumandang igos.
Dumaan ako’t binati
Ng tiwasay, dahong luoy.

Tulad ka ng punong igos
Na pinatanda ng kidlat.

Kinausap ng Babae ang Kaniyang Irog, ni Ksẹtrayya

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng klasikong tulang Tamil ni Ksẹtrayya ng India
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Kinausap ng Babae ang Kaniyang Irog

Totoo, may buwanang dalaw ako ngayon,
ngunit huwag hayaang pigilin ka nito.
Walang bawal-bawal
sa ibang asawa ng isang lalaki.
Nagsusumamo akong lumapit ka sa akin,
ngunit malimit magdalawang-isip ka.
Lahat ng batas ay isinulat
ng mga lalaking hindi marunong umibig.
Kapag lumapit ako sa iyo’t inaasam ka,
bakit ka lumalayo?
Hindi kailangang hipuin ang katawan ko.
Yumuko ka at hagkan ako.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Walang bawal-bawal dito.
Ano kung hubarin ko ang aking sari
at dumagan ang dibdib ko sa dibdib mo?
Maingat ako, maliban sa aking mga labi.
Heto ang ilang ngangà, kagatin kung ibig
kunin. Walang sinumang naririto.
Tanaw ko ang lahat.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Walang bawal-bawal dito.
Tila hindi mo kilala ang iyong sarili.
Bakit susundin ang huwad na pagbabawal?
Hindi ba narinig na gusto ito ng mga babae
ngayon? Hindi nagaganap iyan araw-araw.
Hinding-hindi mo malilimot ang matatamong
kasiyahan ngayong sandali.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Walang bawal-bawal dito.

Kahit magunaw ang bundok, ni Jacques Dupin

/ Roberto Añonuevo / Mag-iwan ng puna

Salin ng “Même si la montagne,” ni Jacques Dupin ng France
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo

Kahit na magunaw ang bundok

1
. . . . . .Kahit na magunaw ang bundok, at magpatayan ang mga nakaligtas . . .
Matulog, pastol. Hindi mahalaga kung saan. Matatagpuan kita. Katumbas
ng pagtulog mo ang pagtulog ko. Nanginginain ng damo sa dalisdis
ang kawan. Sa matarik na dalisdis ay nanginginain ang kawan ng hayop.

2
. . . . . .Sa labas, pumalit ang imbakan ng patay sa kama ng ilog na tinabunan ng lupa.
Ang bato, na nahubdan ng mga dahon, ang kapatid ng matalik na ulap.
Nauuna sa hula ang pangyayari, dinadagit ng ibon ang kapuwa ibon. Sa loob,
sa ilalim ng lupa, nagsisimula pa lamang maghasà ang aking mga kamay.

3
. . . . . .Nakasisindak ang nakikita ko ngunit walang imik. Ang winiwika ko,
ngunit lingid sa akin, ang nagpapalaya sa akin. Ang hindi nagpapalaya sa akin.
Sapat ba ang lahat ng gabi ko para lusawin itong sumasabog na liwanag?
O di-natitinag na mukhang nakikita, hinambalos ng bulag na puting hangin!

4
. . . . . .Tumatanggi sa aking tali ang bungkos. Sa ganitong infinito, unanimong
disonansiya, bawat búsal ng mais, bawat patak ng dugo, ay nagsasalita sa wika
nito at lumilisan. Ang sulô, na tumatanglaw sa bangin, at nagsasara rito,
ay siya ring bangin.

5
. . . . . .Itinihaya mo ang sudsod nang malasing, napagkamalang talà ang lipyà,
at sumang-ayon sa iyo ang lupa.
. . . . . .Matataas na ang talahib at hindi ko na alam kung naglalakad ako, hindi ko
alam kung buháy pa ako.
. . . . . .Mababang uri ba ang nangitim na lampara?

6
. . . . . .Di-maliparang uwak ang batuhang parang, gaya nitong di-makayang ligaya
na nagbibigkis sa atin, at hindi natin kahawig. Iyo ako. Nauunawaan mo ako.
Ang init na bumubulag sa atin . . .
. . . . . .Hinihintay tayo ng gabi’t pinasasaya, at muli nating bibiguin ang pag-aasam
nito upang magampanan niyon ang pagiging gabi.

7
. . . . . .Kapag imposible ang lumakad, nadudurog ang paa, hindi ang landas.
Nalinlang ka. Payak ang liwanag. At malapit ang buról. Kung sakali’t magkamali
akong kumatok sa pinto mo ngayong gabi, huwag magbukás. Huwag buksan ang pinto. Ang paglalaho ng mukha mo ang aking karimlan.

8
. . . . . .Upang maakyat ka, at naakyat kita—kapag ang liwanag ay hindi nasusuhayan
ng mga salita, kapag sumuray ito’t bumagsak—aakyatin ka muli. Panibagong
tuktok, panibagong mina.
. . . . . .Mula nang tumanda ang aking takot, kinailangan ako ng bundok. Kinailangan
nito ang aking mga bitak, ang aking mga bigkis, ang aking hakbang.

9
. . . . . .Paglalamay sa ituktok. Ang pagtangging bumaba. Ang hindi na manahimik.
Hindi libog o pagsukob. Ang pagdating at pag-alis nang ganap nasisilayan,
sa loob ng kumikitid na puwang, ay sapat na. Ang paglalamay sa ituktok
na hindi ko mapapasok. Ngunit palaging tinitingnan pababa. At hinahatak palapit.
Kaligayahan. Di-mawawasak na kaligayahan.