Salin ng “Si quieres amor que siga sus antojos,” ni María Mercedes Carranza ng Colombia
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo ng Filipinas
Kung hangad mo ang pag-ibig, hayaan ang kabig ng dibdib
Nalimot ko na ang lahat ng pangalan,
ang mga pangalan ng aking yumao at mga anak.
Hindi ko makilala ang halimuyak ng aking bahay
o ang tunog pagpihit ng susi sa kandado ng pinto.
Hindi ko maalala ang taginting ng itinatanging boses,
ni hindi makita ang mga bagay na aking tinitingnan.
Nagwiwika ang mga salita nang hindi ko maintindihan,
ako ang estranghera sa matatalik na lansangan,
at walang ligaya o pighati ang makasusugat sa akin.
Binura ko ang aking apatnapung taon ng kasaysayan.
Mahal kita.
Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to extrajudicial killing. Yes to human rights whatever it takes.
Salin ng “Höstens sista blomma,” ni Edith Södergran ng Finland
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo
Pangwakas na Bulaklak ng Taglagas
Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Inihele ako sa duyan ng tag-araw,
Itinadhana akong magbantay sa simoy Nórdiko;
sumiklab ang mapulang apoy
sa aking maputing pisngi.
Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Ako ang pinakabatàng butó ng patay na tagsibol,
At napakadalȋng mamatay bilang pangwakas.
Nakita ko ang lawàng kahanga-hanga’t bughaw,
Narinig ko ang pitlag ng puso ng patay na tag-araw,
Walang ibang butil ang kalis ko kundi kamatayan.
Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Nakita ko ang mabituing rurok ng taglagas;
Kimkim ko ang liwanag sa malalayong dapugan,
At napakadaling sundan ang parehong daan.
Ipipinid ko ang mga lagusan hanggang kamatayan.
Ako ang pangwakas na bulaklak ng taglagas.
Stop weaponizing the law. Anti-drugs campaign should not be used to trample human rights. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to extra-judicial killing.
Salin ng tula ni Kyriakos Charalambides ng Cyprus
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo
Ang Bata na may Retrato
Ang bata na may hawak ng retrato,
ang retratong may lalim ng paningin niya
at nakabaligtad, ay nakatitig.
Pinaligiran siya ng madla; at nakatimo
sa mga mata niya ang munting retrato,
na malaking pasanin o ang kabaligtaran,
malaking pasanin sa tingin ngunit kayliit
kung isasabalikat, at higit na maliit
kapag nasa kaniyang kamay.
Nasa gitna siya ng madlang humihiyaw
nang pahimig, at tangan niya ang retrato
nang pabaligtad; bumagabag sa akin ito.
Nilapitan ko siya’t sumenyas ng mga kaanak
niya, o ng mga arko at tinig na pumirmi
sa panahon at lubos na walang tinag.
Ang retrato ay kahawig ng kaniyang ama.
Iniunat ko iyon nang patuwid, ngunit nakita
kong nakatiwarik pa rin ang lalaki.
Gaya ng hari, ng sota, at ng reyna,
na kapag binaligtad at tinanaw, ay tuwid
pa rin ang itsura, ang lalaking ito,
kapag tiningnan nang tuwid, ay ano’t
nakatiwarik at matiim na nakatitig.
Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. Uphold human rights at all costs.
Salin ng tula ni Kyriakos Charalambides ng Cyprus
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo
Simula ng Indictus
Alam nating lahat kung sino si Pnytagoras
o kahit paano’y sisikaping mabatid siya
(sabi nila’y siya ang hari ng Salamis).
Ngunit ang Kalye Pnytagoras, ang mahal na Pnytagoras
sa pagitan ng Timios Stavros at ng Hagia Zoni,
ay marahil ako lamang ang makaaalam. Abá ako:
Kinaiinggitan ko ang mga daga ng kalyeng ito,
ang mga palaboy na askal, ang mga pusang mailap,
na nagmumula sa Kalye Acropolis at lumulusong
sa Pentelis, at pagdaka’y isinusuka ng Hilarion
tungo sa aking Kalye Pnytagoras—mapapalad na bata!
Hiling ko’y maging daga sana ako ng aking bahay,
maging askal na pumapasok sa aking hardin,
at pusang mailap na nakapagbubukas ng pridyider
upang makatikim ng nakaligtaang piraso ng manok.
Ako na lang sana ang naging ahas, ang kulitis,
ang punongkahoy na tuod, ang wasak na pinto,
ang amaranto na nangangarap mapigtal
upang humimbing sa mga sapot ng gagamba.
Stop weaponizing the law. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to vicious war in whatever form.
Salin ng “Limites do amor,” ni Affonso Romano de Sant’Anna ng Brasil Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo
Limitasyon ng Pag-ibig
Kondenado ako na ibigin ka
sa aking mga limitasyon
hanggang mapagal ako’t lalong masabik
sa lubos na pag-ibig, malayà sa mga bakod,
pinag-aalab ng loob, nagsasákit,
tungo sa iba pang pagmamahal,
na iniisip mong ganap, at magiging ganap
sa kabila ng iyong limitasyon sa búhay.
Hindi nasusukat ang pag-ibig
sa malayang pagtungo sa mga plasa
at inuman, na pawang mga hadlang.
Totoo na ito’y mabuti’t minsan ay maringal.
Ngunit kung ang isa’y umiibig sa ibang paraan,
na walang katiyakan, ay ito ang misteryo:
Ang walang limitasyong pag-ibig ay limitado
kung minsan, at ang bawal na pag-ibig
kung minsan ang siya pang may kalayaan.
Yes to human rights, even if it means changing the corrupt system. No to illegal arrest. No to illegal detention.
salin ng tula ni Haring Yoori [Yuri] ng Sinaunang Korea
salin sa eleganteng Filipino ni Roberto T. Añonuevo
Mga Amarilyong Ibon
Mag-isa akong nakatayo
sa gitna ng dilawang sinag sa ginintuang landas.
Lahat, lahat ay akin—mga palayan at bulawang daan,
ngunit iisa lámang ang aking minimithi.
Sa sanga ng punongkahoy na nasa gilid ng daan,
dalawang ibon ang nagtatalik.
Bakit sila umaawit nang napakasayá?
Yes to human rights. No to illegal arrests. No to bogus operation.
Salin ng mga tula ni Dennis Brutus ng South Africa
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo
Pagtanda
Umiikli’t nalulumà rin kahit ang lansangan.
Magiging kakaunti ang isa kung susubukin:
Iyan ang isinasaad ng pagtanda—
Kung paglalaanan ng pagbubulay:
Sa pangkalahatan, kontento ang isang tao
Na ipako ang paningin sa daan
Kontento na makita ang maaaring makita
Ni hindi nababahala na ipagpalagay
Ang ukol sa posibleng maging lansangan—
Ang umiikli, nalulumang lansangan
Awit ni Akhenaton
Liwanag na luningning sa mga punongkahoy
liwanag sa takipsilim sa mga buról
liwanag na ginintuang kumikinang
pulang Rhodesian-Zimbabwe
abuhing pink sa disyertong basura ng Africa
liwanag sa mga hangong salmo sa pagsamba
mga salmo na lumilipad sa pasasalamat
ang tinatanggap na liwanag sa pagpapahalaga.
liwanag, ang bukál ng pag-iral
liwanag na lagablab sa lahat ng dako’t eternal
liwanag na lagablab na paulit-ulit sa lahat.
liwanag na sentro ng mga bagay
liwanag na pinagmulan ng mga bagay
liwanag na nakaaabot sa malalayong kosmos
liwanag na kung wala’y wala rin ang lahat.
liwanag na butil ng ating pag-iral
liwanag na nagpapások, naggigigiit, nagtatatag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ng pag-iral
liwanag na nagpapakahulugan ng dibinidad
liwanag na nagbibigkis sa atin sa dibinidad
Yes to human rights. Yes to humanity. No to illegal arrest. No to illegal detention.
Salin ng “El sello personal,” ni Olga Orozco ng Argentina
Salin sa pandaigdigang Filipino ni Roberto T. Añonuevo
Isang Selyong Personal
ni Olga Orozco
Ito ang aking mga paa, ang sablay sa akin pagkasilang,
at, kung hindi ito makalipad, ay malinaw na pangungusap
para bumulusok muli
sa ilalim ng walang taros na gulong ng zodyak.
Hindi hadlang ito para sa templo o tungkong bato.
Dalawang paa lámang, na pawang anfibyo, enigmatiko,
malaon, gaya ng dalawang anghel na pinilay ng pagguho . . . . . . . . ng lansangan.
Dalawang paa ito para sa landas,
hakbang kada hakbang sa lahat ng bangkay,
umaakyat na hinlalaki o sakong sa ibabaw ng kamatayan,
mga bilanggo ng selda ng gabing kagilid ko’t dapat lampasan.
Ang mga paa ko’y tumatawid sa mga bága o sa mga patalim,
na tinatakán ng bakal ng Sampung Utos:
Dalawang anonimong martir na nagpipilit na magsimula,
handang banggain ang mga pinid na pinto ng planeta, at iwan
ang kanilang mga bakás ng alikabok at pagsunod gaya ng isa
pang bakás na halos di-makita sa buhawing winawalis . . . . . . . .ang hanggahan.
Ang aking mga paa, mga maestro ng daigdig,
mga paa ng tumatákas na panginorin,
pinakinis na hiyas sa hininga ng araw at may salát ng mga graba:
Dalawang maningning na suwail na ngumangasab sa búkas ko
sa mga kalansay ng kasalukuyan,
nangagkalat habang lumalampas sa senyas ng lupang pangako
na nagbabago ng puwesto, dumudulas sa mga damo,
habang ako’y sumusulong.
Anung walang silbing instrumento sa pasukan at labasan!
At walang ebidensiya matapos ang maraming paglalakbay
sa parehong frontera,
walang selyo ng predestinasyon sa ilalim ng aking talampakan.
Mayroon lámang bangin sa pagitan ng dalawa,
ang di-mapipigil na pagkawala na humihila lagi sa akin pasulong
at ang bulong na ito ng pagtatagpo’t paghihiwalay kada hakbang.
Kahanga-hanga at kaawa-awang kalagayan!
Nahulog ako sa bitag nitong dalawang paa,
gaya ng bihag ng langit o impiyerno na bigong nagtatanong
hinggil sa kaniyang kauri,
na hindi nakauunawa sa mga buto niya o sa kaniyang balát,
o kahit sa pagsisikap ng gaya ng nag-iisang salagubang,
ang pagtatambol na nanánawágan sa eternal na pagbabalik.
At saan magtutungo ang dambuhalang ito—maalamat,
kagila-gilalas—na ibinubukad ang kaniyang buháy na laberinto
tulad ng bangungot,
naririto, nakapako sa pagkakatayô,
sa dalawang deliryong takas ng bulâ, sa ilalim ng bahâ?
Yes to human rights. No to illegal arrest. No to illegal detention. No to bogus operation.
Huwag banggitin ang salita kapag nagbunga ang mga gawa o pagtangging gumawa. Ang iyong mga gawa ay maaaring simbuyo ng mainiping paa o naglalagablab na puso, o balani ng pangarap na simbigat ng lungsod, ngunit ang anumang pasiya mo ay higit sa itinakda naming tama o mali. Mahilig kaming gumuhit ng linya, na maaaring laós at sinauna, at ang linyang ito ang magsasabi kung ano ang dapat ulam na isusubò nang walang pagtatanong, o kaya’y ang damit na isusuot sa okasyong inimbento namin, gaya ng binyag, nang walang pakialam kung ibig ng binibinyagan ang panínindigán niyang pananampalataya—kung sa hinaharap, ito ay maging bibitayan.
Huwag banggitin ang salita, kung ang iyong mga gawa ay lampas sa haligi ng bahay na bato sa aming isip. Maaaring iba ang iyong muhon sa itinakda naming muhon, at kung ito ay hindi mo nakita sa kung anong katwiran, o hindi namin namalayan sanhi ng nagbabagong simoy, ay hindi mahalaga. Ang mahalaga ay natauhan ka kung paano sasandig sa haligi at makinig sa lindol ng sahig sa tumpak na pagkakataon, at pahalagahan ang ilaw sa minimithing silid may bagyo ma’t may dilim. Magtatayô ka ng sarili mong tahanan balang araw, maghahayag ng sariling batas na tatawagin mong pananaw, at kung hindi kami makasakay sa iyong opinyon o panukala, madali naming huhugutin ang kawikaang paalis ka pa lámang ay nagbabalik na kami sa pook na sinilangan.
Huwag banggitin ang salita, kung ang katumbas niyan ay pahupain ang ulan ng bato’t alimura nagmula man ang utos sa hari. Ang hari ay nakapagsasalita sapagkat inaakala niyang siya ang may-ari ng buong bayan. Kung ang bayan na ito ay napariwara, sanhi man ng digma o bagyo o salot, ang hari ay susurutin ang kaniyang matatapat na kawal o alalay o tagapayo, at ipatatapon ang ilan kung kinakailangan, ngunit hinding-hindi aamin sa kaniyang kakulangan ni katangahan. Huwag banggitin ang salita, at humarap sa hari, at ipamukha sa kaniya na ang kaniyang mga kawal ay sumusunod nang bulag upang manatili sa poder, gaya ng sapilitang pagdukot sa kawawang mamamayan, at paghahain ng kung ano-anong kaso na tinitimpla tulad ng keso.
Huwag banggitin ang salita, kahit nabatid mong nasaktan kami sa iyong pagkawala. Totoong tumitigas ang ulo gaya ng bato (at kailangan iyan para proteksiyon sa utak), ngunit bakit namin palalambutin ang iyong loob sa pamamagitan ng pingot o bugbog? Kailangang tumigas ang iyong ulo, gaya ng kailangang magkasungay ng kalabaw nang maipagtanggol ang sarili. Ngunit matutong mag-isip, na ang hangin na iyong langhapin ay nagiging pangalan mong mahangin—na para sa iba’y hindi basta pagbubuhat ng bangkô, bagkus pagpupundar ng enerhiya kahit nasa tuktok ng mga bundok. Huwag mangamba kung nasaktan ang aming loob. Nasasaktan kami hindi dahil matigas ang iyong ulo. Nasasaktan kami dahil kahit noong tumigas ang aming ulo ay hindi kami nagtangkang sumubok, gaya mo, na tumindig sa tungki ng bangin, at naduduwag kami sa pangitain ng pag-iisa sa sasapit na takipsilim.
Huwag banggitin ang salita, sapagkat sapat na ang iyong titig na nag-iiwi ng libong pahiwatig. Hindi kami naghihintay sa iyong kumpisal, sapagkat sino kami para magbasbas ng kapatawaran? Wala kaming pangakong paraiso, gaya ng Bembaran na nalunod sa limot. Sasabihin ba ng pastol na isa lámang ang itim na kambing, na karapat-dapat maging papaitan? At ano ang dapat maging asal ng kawan ng kambing? Na sumusunod ang bawat isa katumbas ng tubig o damo o sisilungan, at hindi dapat ihain sa darating na pista? Huwag banggitin ang salita, subalit tandaan ang pilat na tinamo sa pagtataksil o pagkadapâ. Tandaan ang patalim, na sumasakyod nang may pagkukunwari, o pumupungos sa iyong paglabay o paglago. Tandaan ang lahat ng bituin na naging patnubay sa kinatha mong paglalayag o pagtatanim. At sa sandaling tumatag ang mga tuhod mo, at lumapad ang mga balikat sa pagpasan ng mundo, huwag pagsisihan ang matataas na pader. Tumindig nang taas-noo. Mabubuwag ang mga pader, at maglalakad kang magaan, gaya ng paslit na isinilang na walang utang, walang batik mula sa wika ng Maykapal.
No to illegal arrest. No to war. Yes to peace and social justice.
